خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگي

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بارش شدید باران در صادق آباد تفت یزد (فیلم)

یک طرف ماه هرگز از زمین قابل مشاهده نیست

پرداخت تسهیلات به متقاضیان خرید صنایع دستی

بیش از 98 درصد خانوار روستایی یزد از نعمت گاز برخودارند

مشتاق توام با همه جوری و جفایی

اولین افسر ارشد هوش مصنوعی ناسا معرفی شد

پیدا کردن نیمه گمشده خود را به هوش مصنوعی بسپارید

کشته شدن بیمار سکته قلبی در پی واژگونی آمبولانس

مجوز‌های کاغذی فاقد اعتبار است

بسیج سازندگی سپاه نیر پیشتاز در تحقق شعار سال

آمبولانس چپ کرد؛ مرگ تلخ بیماری که سکته کرده بود! + عکس

25 اردیبهشت سالروز درگذشت شاعر و حکیم معاصر، محی‌الدین مهدی الهی قمشه‌ای

این داستان با قتل یا مرگی خودخواسته آغاز می‌شود

هدفون‌های دوربین‌دار مجهز به هوش مصنوعی متا در راه است

جیمز وب موفق به کشف اتمسفر در یک سیاره سنگی شد

واژگونی آمبولانس قربانی گرفت

واژگونی آمبولانس در یزد یک کشته و 3 مصدوم برجا گذاشت

حشراتی که کمک کار کشاورزان هستند

عیادت خادمان امام رضا(ع) از بیماران یزد

واژگونی یک آمبولانس در جاده ابرکوه به یزد

کتابی که دکتر زنده دل آن را تالیف کرده است

پلاستیک جدیدی که پس از استفاده ناپدید می‌شود!

ببینید | تصاویری از بارش شدید باران در صادق آباد تفت یزد

دیدار چهره به چهره مدیرکل بنیاد مازندران با 105 ایثارگر

فردوسی هویت ایرانی را بر دو بال ایران‌دوستی و ولایت‌پذیری در مسیر کمال به پرواز درآورد

لحظه شگفت‌انگیز شکسته شدن دیوار صوتی توسط F22

قضاوت کردن یا انتقام گرفتن، کدام لذت‌بخش‌تر است؟

شاهنامه فردوسی جزو یکی از  دو اثر حماسه برتر جهان  است

کتاب‌های فروخته شده نمایشگاه کتاب تهران به 283 میلیارد تومان رسید

بختیار علی با شعرهایش به نمایشگاه کتاب می‌آید

برای شناخت فردوسی بزرگ این 100 ثانیه را از دست ندهید!

جداسازی گازهای همراه با رآکتور سانتریفیوژ دانش‌بنیان

افتتاح 280 نیروگاه خورشیدی در استان یزد

واکنش قوه قضاییه به حواشی زندان بوکان

شاهنامه خوانی جالب المیرا شریفی مقدم روی آنتن زنده صداوسیما

شاهنامه فردوسی جز یکی از  دو اثر حماسه برتر جهان  است

آرامگاه حماسه سرای بزرگ ایرانی حکیم ابوالقاسم فردوسی گلباران شد

ژلی که اجازه نمی‌دهد الکل وارد جریان خون شود

شعری از شاعر حکیم «ابوالقاسم فردوسی»

موی انسان نفت را از محیط زیست پاک می‌کند

تولید میکروداروی پلیمری درمان نوعی قارچ ناخن

جشن های با شکوه عید غدیر تا روز مباهله در یزد برگزار می شود

آخرین خبر از پرونده دختر آیت الله رفسنجانی

دکتر قاضی‌زاده هاشمی: اتحادیه‌ ناشران در حوزه فرهنگ مقاومت ایجاد شود

اقتصاد منبع‌بنیان قابلیت ادامه حیات ندارد

داستانک/ چند روز در رم می مانید

شاعرانه/ من به مهمانی جهان آمده ام

امروز در فضا؛ تلسکوپ ایکس‌ام‌ام-نیوتن در معرض دید عموم قرار گرفت

کاهش سالک در یزد/نگرانی از نخاله‌ی آب‎انبارها

تسریع فرآیند الکترونیکی کردن مجوزهای کسب و کار با همکاری دفاتر پیشخوان دولت