بزرگنمايي:

خبریزد- «حسین مسرّت»  ضمن اشاره نقش انکارناپذیر پاپلی‌یزدی در دگرگونی و روزآمدی علم جغرافیا در ایران، در مورد این چهره سرشناس استان یزد گفت: «محمّدحسین پاپلی یزدی» در دهم اسفند 1327 در شهر یزد به دنیا آمد و دوره دبستان و دبیرستان را در همین شهر گذراند در ادامه در مهر 1346 راهی مشهد شد و کارشناسی جغرافیا را در سال 1350 از دانشگاه فردوسی مشهد اخذ کرد. سپس در سال 1355 با بهره‌وری از بورس تحصیلی و برای دانش‌اندوزی و آشنایی با علم روز دنیا راهی کشور فرانسه شد.

وی ادامه داد: پاپلی یزدی، کارشناسی ارشد را در سال 1357 و دکتری خود را در همان رشته‌ی جغرافیا در سال 1361 از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد که بی‌درنگ رساله‌ی وی به‌ واسطه‌ پژوهش‌های خوب و ارجمند آن از سوی دانشگاه چاپ شد. البته این رساله در سال 1371 جایزۀ ژان مور، معتبرترین جایزه‌ی جامعه جغرافیای فرانسه را از آن خود کرد و پس از چاپ در ایران به‌عنوان کتاب سال برگزیده شد.

مسرت با بیان این او در همان سال 1361 به عضویّت مرکز ملّی تحقیقات علمی فرانسه درآمد که این عضویّت تاکنون ادامه دارد ولی در همان سال به او پیشنهاد تدریس و اشتغال در دانشگاه سوربن را نیز دادند که وی ترجیح داد به ایران برگردد، گفت: پاپلی در سال 1362 به ایران برگشت و سال‌ها در دانشگاه فردوسی مشهد (1362 تا 1380) و تربیت مدرّس تهران (1380 تا 1385) در پایه‌های گوناگون کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تدریس و دانش‌گستری پرداخت و در کنار آن، مدّت زمانی مدیر گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی (1362تا 1365)، مدیر گروه جغرافیای بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی (1363 تا 1370)، معاون بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی (1363تا 1365)، عضو کمیته‌ برنامه‌ریزی جغرافیای ایران (1363 تاکنون)، مدیر طرح اطلس ایران در پاریس (1367 تا 1368)، استاد دانشگاه سوربن پاریس (1370)، استاد دانشگاه می جی ژاپن (1371) و دبیر چندین هم‌اندیشی جغرافیایی بود.

به گفته وی، پاپلی در سال 1385 به درخواست خود پس از 35 سال تدریس از دانشگاه بازنشسته شد اما وی عضو پیوسته‌ی انجمن جغرافی‌دانان آسیا و جهان، عضو کارگروه تغییر اقلیم سازمان هواشناسی جهانی، عضو کمیته مرکزی جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان، عضو کمیته برنامه‌ریزی جغرافیای ایران (1363 تاکنون) هست.

این نویسنده یزدی با اشاره به این مطلب که این جغرافیدان مطرح کشورمان سالهاست سمت استاد مدعو دانشگاه سوربن را دارد، اظهار کرد: دکتر پاپلی نقش بدون انکاری در دگرگونی و روزآمدی علم جغرافیا در ایران داشته است و از او به‌ عنوان نظریّه پرداز «تمدّن کاریزی»، «تمدّن دریایی» و «اتحادیۀ اقتصادی جهان اسلام» نام برده می‌شود و نخستین ایرانی است که جایزۀ انجمن جغرافیای فرانسه را گرفته است.

مسرت خاطرنشان کرد: او تاکنون به بسیاری از کشورهای گیتی سفر کرده و در همایش‌های گوناگون ملّی و بین‌المللی در حوزه جغرافیا، اقلیم، آب و قنات سخنرانی کرده و از صاحب‌نظران در علوم جغرافیاست، البته در عین حال چندین کتاب در حوزه‌ ادبیات، داستان‌نویسی، زندگی‌نامه نویسی و فرهنگ از او به چاپ رسیده که در این عرصه نیز قلمی توانا دارد. وی به‌غیر از دیباچه‌هایی که بر کتاب‌های آدم‌ها (گردآورنده: مریم موسوی،1395)؛ بم، بودن یا نبودن: قوم باستان‌شناسی فاجعۀ بم پس از زلزله (عمران گاراژیان،1389)؛ توریست بالغ و بلوغ توریستی: رویکردی نو در گردشگری مدرن (نویسندگان: اسماعیل کاکاوند، جلوۀ جلیلی، 1400)؛ ج‍غ‍راف‍ی‍ا ن‍خ‍س‍ت‌ در خ‍دم‍ت‌ ج‍ن‍گ (ن‍وی‍س‍ن‍ده:‌ ای‍ولاک‍س‍ت، ت‍رج‍م‍ه:‌ اب‍وال‍ح‍س‍ن‌ س‍روق‍دم‍ق‍دّم،‌1367)‌؛ جلوه‌هایی از تمدّن کاریزی (ن‍وی‍س‍ن‍ده:‌ محمّدسعید جانب‌اللهی،1400)؛ زاوه: دیروز، امروز، فردا: نگاهی به تاریخ توسعه و گردشگری شهرستان زاوه (نویسنده: فرامرز صابرمقدم، 1388)؛ زی‍ارت‍گ‍اه‌ه‍ای‌ ب‍خ‍ت‍ی‍اری ‌(نویسنده:‌ ف‍ری‍ب‍رز ف‍روت‍ن،1383)؛‌ فرهنگ یاریگری در استان سمنان (نویسنده: علیرضا شاه‌حسینی،1398)؛ و چند کتاب دیگر نوشته است.

وی همچنین عنوان کرد: پاپلی در سال 1365 امتیاز فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی را گرفت و تاکنون به گونه مرتب چاپ‌ شده این نشریه دربردارنده‌ ده‌ها گفتار علمی و ارزنده در حوزه جغرافیاست. وی در سال 1389 امتیاز فصل‌نامۀ اقلیم را در همین راستا گرفت و همچنین عضو هیئت تحریریۀ نشریه abstract-iranica است.

به گفته مسرت، او در راستای دل‌بستگی ژرفی که به جغرافیا دارد، موفق با بنیان‌گذاری پژوهشکده‌ی امیرکبیر در سال 1380 برای دسترسی آسان پژوهشگران و دانشجویان به متون تاریخی، جغرافیایی و اقلیم‌شناسی شد.

وی با بیان این که کتاب «ک‍وچ‌ن‍ش‍ی‍ن‍ی‌ در ش‍م‍ال‌ خ‍راس‍ان‌» پاپلی در سال 1371، برگزیده کتاب سال ایران شد، افزود: او صاحب انتشارات پاپلی و بنیان‌گذار و مدیرعامل «بنیاد فرهنگ و تمدّن کاوشگران میراث شرق» و چندین بنگاه فرهنگی و پژوهشی دیگر است و در ترجمه به‌ویژه به زبان فرانسه دست دارد و آثاری از او در این زمینه به چاپ رسیده است.

مسرت در پایان نیز تصریح کرد: برخی از آثار وی در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری رشته جغرافیا به‌عنوان منبع معرّفی می‌شود. بیشترین گفتارهای پاپلی یزدی در فصل‌نامۀ تحقیقات جغرافیایی چاپ‌ شده و به‌ غیر از آن در نشریاتی همچون؛ ای‍ران؛ دان‍ش‍گ‍اه‌ ان‍ق‍لاب؛ مجلّه دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی‌؛ وق‍ف‌، م‍ی‍راث‌ ج‍اوی‍دان‌ و همشهری، گفتارهایش دیده می‌شود.