بزرگنمايي:

خبر یزد - ایسنا /این تحقیق که در مجله مدیریت مهمانداری و گردشگری منتشر شده است، نشان می‌دهد که کلیشه‌های جنسیتی چقدر عمیق در روان ما ریشه دوانده است. در واقع، آنقدر عمیق که ما این تعصبات را به ماشین‌هایی با ظاهر صرفا دارای جنسیت نیز نسبت می‌دهیم. به نقل از اس‌اف، آنا ماتیلا (Anna Mattila)، نویسنده این مطالعه از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، در بیانیه‌ای می‌گوید: ربات‌ها را می‌توان طوری طراحی یا برنامه‌ریزی کرد که ویژگی‌های انسانی مانند نام، صدا و شکل بدنی داشته باشند که جنسیت آنها را به تصویر می‌کشد.
انقلاب ربات‌ها در رستوران‌ها
ظهور ربات‌های خدماتی یک روند گذرا نیست. طبق پیش‌بینی‌های صنعتی ذکر شده در این مطالعه، بازار رباتیک خدماتی در سال 2022، 42.8 میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده است و انتظار می‌رود با نرخ سالانه خیره‌کننده 25 درصد رشد کند و تا سال 2032 به 425 میلیارد دلار برسد. رستوران‌های زنجیره‌ای بزرگ، در حال حاضر ربات‌ها را برای تحویل غذا به کار گرفته‌اند.
بسیاری از مشاغل خدماتی، ویژگی‌های زنانه را برای ربات‌های خود انتخاب می‌کنند. محققان به نمونه‌هایی مانند Big Bang Pizza اشاره می‌کنند، جایی که ربات‌هایی با نام‌های زنانه از مهمانان استقبال می‌کنند، توصیه‌هایی ارائه می‌دهند و خدمات ارائه می‌دهند. به طور مشابه، یک متصدی بار رباتیک به نام Cecilia.ai مکالمات تعاملی را انجام می‌دهد و توصیه‌هایی برای نوشیدنی ارائه می‌دهد. این ربات‌ها اغلب نام‌ها و ظاهرهای کاملا زنانه دارند.
اما آیا این طراحی جنسیتی بر نحوه واکنش مشتریان به این ربات‌ها تأثیر می‌گذارد؟ و آیا چنین طرح‌هایی می‌توانند ناخواسته کلیشه‌های مضر را تقویت کنند؟
جنسیت و قدرت
محققان در اولین آزمایش خود، 239 شرکت‌کننده را از پلتفرم Mechanical Turk آمازون استخدام کردند. آنها به طور تصادفی شرکت‌کنندگان را برای تعامل با یک ربات صورتی «با ظاهر زنانه» یا یک ربات خاکستری «با ظاهر مرانه» تعیین کردند که توصیه‌های یکسانی بر روی فهرست غذا در مورد صبحانه ارائه می‌داد. شرکت‌کنندگان میزان متقاعدکننده بودن ربات و احتمال پذیرش توصیه آن را ارزیابی کردند.
نتایج نشان داد که زنانی که احساس کنترل کمتری بر شرایط خود دارند، ربات مردانه را به طور قابل توجهی متقاعدکننده‌تر از ربات زنانه می‌دانند. این سوگیری در بین زنان قدرتمندی که کنترل بیشتری بر شرایط خود دارند، مردان قدرتمند و حتی مردانی که کنترل کمتری بر شرایط خود دارند به طور کامل از بین رفت.
محققان توضیح می‌دهند که تقسیمات کاری تاریخی، پویایی قدرت پایدار بین جنسیت‌ها را ایجاد کرده است. مردان به طور سنتی موقعیت‌هایی با اقتدار و قدرت تصمیم‌گیری بیشتر داشتند، در حالی که زنان اغلب نقش‌های فرعی را بر عهده داشتند. به نظر می‌رسد این تفاوت‌های تاریخی امروزه بر نحوه ارزیابی توصیه‌های ربات‌ها نیز تاثیر می‌گذارد.
آیا بامزگی می‌تواند راه‌حل باشد؟
محققان با درک نگرانی‌های اخلاقی بالقوه در مورد تداوم کلیشه‌های جنسیتی از طریق طراحی رباتیک، مطالعه دومی را انجام دادند تا بررسی کنند که آیا عناصر طراحی خاصی می‌توانند تعصب جنسیتی را کاهش دهند یا خیر.
برای آزمایش دوم خود، این گروه منحصرا بر دانشجویان یک دانشگاه تمرکز کردند که معمولا در سلسله مراتب اجتماعی، موقعیت‌های کم‌قدرتی را اشغال می‌کنند. آنها از ربات Servi شرکت Bear Robotics با صفحه نمایش آی‌پدی استفاده کردند که ویژگی‌های صورت آبی «مردانه» یا صورتی «زنانه» را نشان می‌داد. هر دو طرح شامل ویژگی‌هایی بودند که چیزی را که روانشناسان اثر «طرحواره کودک» می‌نامند یعنی صورت‌های گرد، چشم‌های بزرگ، چانه و بینی کوچک را تحریک می‌کنند که انسان‌ها به طور غریزی آنها را زیبا و قابل اعتماد می‌دانند.
وقتی ربات‌ها این ویژگی‌های زیبا و نوزادگونه را نشان می‌دادند، تعصب جنسیتی به طور کامل از بین می‌رفت. هر دو شرکت‌کننده مرد و زن صرف نظر از نشانه‌های جنسیتی، به طور مشابه به ربات‌های زیبا پاسخ دادند.
محققان دریافتند که بامزگی، ویژگی‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد که می‌تواند ویژگی‌های اقتداری را که معمولا با چهره‌های مردانه مرتبط است، کاهش دهد. این امر به ویژه در مورد ربات‌های با ظاهر مردانه صادق است، جایی که بامزگی، ویژگی‌های اقتداری را که در غیر این صورت ممکن است باعث شود زنان بی‌قدرت آنها را متقاعدکننده‌تر بدانند، کاهش می‌دهد.
پنگ می‌گوید: کسب و کارهایی که می‌خواهند کلیشه‌های جنسیتی را کاهش دهند، می‌توانند استفاده از یک طراحی بامزه برای ربات‌های خود استفاده کنند.
هتل‌ها، فروشگاه‌های خرده‌فروشی و سایر محیط‌های خدماتی به طور فزاینده‌ای از ربات‌ها برای تعاملات با مشتری استفاده می‌کنند.
طراحان این ربات‌ها اکنون باید در نظر بگیرند که چگونه ویژگی‌های جنسیتی آنها ممکن است بر اساس جمعیت‌شناسی بر پاسخ‌های مشتری تأثیر بگذارد.
به جای انتخاب بین ربات‌های شبیه مرد یا شبیه زن، کسب‌وکارها می‌توانند ویژگی‌های زیبایی را در خود جای دهند که به خنثی کردن تعصبات جنسیتی کمک می‌کند و در عین حال مزایای طراحی انسان‌وار (شباهت به انسان) را حفظ می‌کند. این به آنها اجازه می‌دهد تا تعاملات جذاب انسان و ربات را بدون تقویت کلیشه‌های بالقوه مشکل‌ساز حفظ کنند.