بزرگنمايي:

خبریزد- اقلیم خشک و بیابانی استان یزد تولید محصولات کشاورزی در بخش زراعت، باغبانی و دام را بسیار دشوار کرده است، تداوم بیش از 2 دهه خشکسالی و افت 36 سانتیمتری سطح آب های زیر زمینی دست بدست هم داده و شرایط را برای بهره برداران بخش کشاورزی بحرانی کرده است.

بهره برداران یزدی که در طول تاریخ با کم آبی همیشه دست به گریبان بوده اند، همانند نیاکان خود با روحیه قناعت و صرفه جویی، قدر آب را می‌دانند و با کمترین میزان آب، بیشترین محصول را در این استان بیابانی تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌کنند.

با توجه به محدودیت منابع آب در استان یزد روش‌های آبیاری نوین مانند آبیاری قطره‌ای ، بارانی و نواری جایگزین روش سنتی غرقابی  شده  و بهره برداران بخش کشاورزی تلاش می کنند با منابع محدود آب و با استفاده از روش های نوین کشاورزی نیاز جامعه را به مواد غذایی با افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی و دامی تأمین کنند که این مهم در سال جاری از سوی رهبر معظم انقلاب نیز به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفته و استفاده از روش های دانش بنیان برای افزایش بهره وری در زمینه های مختلف اقتصادی به عنوان شعار سال 1401 انتخاب شده است.

افزایش 14 هزار تنی تولیدات باغی استان یزد 

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی یزد گفت: با وجود خشکسالی و شرایط خاص اقلیمی و آب وهوایی استان یزد در سال گذشته  282 هزار و 459 تن انواع محصولات از 80 هزار و 261 هکتار اراضی باغی به همت کشاورزان سختکوش استان تولید و روانه بازار مصرف داخلی و خارجی شد که این میزان تولید نسبت به سال 1399 ،  14 هزار تن افزایش داشت.

محمدحسین ملانوری در گفت و گو با گزارشگر ایرنا  افزود: با توجه به عرصه های بیابانی، بیشتر محصول باغی اقلیم گرمسیری و سردسیری استان شامل پسته ، بادام ، زیتون ، زردآلو ، انار ، زغفران ، گل محمدی و انواع گیاهان دارویی است.

این مسوول باغبانی یزد با تبیین مشکلات ناشی از کم آبی و تداوم 25 سال پدیده خشکسالی خاطرنشان کرد: با رویکرد افزایش بهروری آب در بخش کشاورزی تاکنون درمجموع 50درصد از باغ های استان به سامانه های نوین آبیاری تجهیز شده است درحالی که باغ های زردآلو شهرستان ابرکوه تا 100درصد به سیستم آبیاری نوین تجهیز شده اند.

وی بابیان اینکه استان بیابانی یزد در زمینه تولید برخی محصولات کشاورزی رتبه های برتر کشور را دارد ، اظهار داشت: هم اکنون این استان در زمینه تولید محصولات گلخانه ای رتبه دوم ، در تولید پسته رتبه سوم ، در محصول انار رتبه چهارم و در برداشت محصول زردآلو رتبه هشتم کشور را دارد.

ملانوری با تاکید بر افزایش بهره وری از منابع آب در بخش کشاورزی خاطر نشان کرد: در زمینه تولید زردآلو که ابرکوه در سطح کشور تولید پیش رس این محصول را دارد بیش از 90 درصد از باغ های زردآلوی این شهرستان از طریق آبیاری نوین (قطره ای) آبیاری می شود.

وی ادامه داد: استفاده از روش های نوین آبیاری ، افزایش سطح زیرکشت محصول سردرختی ، کاهش سطح زیرکشت محصولات پرآبخواه و افزایش سطح زیرکشت گیاهان کم آبخواه مانند پسته ، زعفران و گیاهان دارویی باعث افزایش تولید در بخش باغداری استان بوده است و سالانه سه تن محصول خشک زعفران و حدود هزار و 160 تن نیز 14 نوع گیاهان دارویی در استان تولید می شود.

اجرای سامانه نوین آبیاری در بیش از 36 هزار هکتار از زمین های کشاورزی یزد

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی یزد نیز با تبیین اهمیت بهره وری آب در این حوزه و افزایش راندمان تولید، گفت: در سال زراعی 1401 - 1400 با اجرای 500 هکتار طرح آبیاری نوین، هم اکنون 36 هزار و 400 هکتار از اراضی باغی و زراعی استان زیرپوشش این سامانه قرار دارد.

عباس حاجی حسینی در گفت و گو با گزارشگر ایرنا با بیان اینکه دولت به ازای هر هکتار آبیاری تحت فشار 400 میلیون ریال و آبیاری کم فشار150 میلیون ریال کمک بلاعوض به کشاورزان یزد پرداخت می کند، افزود: پارسال برای توسعه طرح های آبیاری نوین در زمین های کشاورزی استان، 370 میلیارد ریال کمک بلاعوض اختصاص داد که با جذب این مبلغ حدود 2 هزار هکتار از زمین ها و باغ های استان به سامانه‌های نوین آبیاری تجهیز شد.

حاجی حسینی تصریح کرد: با اجرای طرح های آبیاری نوین میزان بهره وری آب در بخش کشاورزی به 85 درصد افزایش می یابد و هم اکنون 82 درصد آب استحصالی استان یزد در بخش کشاورزی مصرف می شود ، لذا تغییر الگوی کشت از شیوه سنتی به نوین ، در مدیریت مطلوب برداشت آب اهمیت زیادی دارد.

امام جمعه ابرکوه: بخش کشاورزی از دستاوردهای علمی برای افزایش بهره وری استفاده کند

امام‌جمعه ابرکوه نیز در گفت وگو با گزارشگر ایرنا با قدردانی از تلاش‌های کشاورزان در استفاده بهینه از منابع آب، گفت: این شهرستان ظرفیت‌های خوبی در حوزه کشاورزی دارد که باید با توجه به شعار امسال ،این بخش به سمت استفاده از دستاوردهای علمی و روش های نوین برای افزایش بیشتر بهره وری حرکت کند.

حجت‌الاسلام سیدابراهیم حسینی افزود: مسئولان و دست اندرکاران با حمایت از کشاورزان برای اجرای طرح های علمی و نوین در تولید محصولات کشاورزی و افزایش کمک های بلاعوض در اجرای طرح های آبیاری نوین بستر را برای تحول در بخش کشاورزی فراهم کنند و باتوجه به افزایش قیمت وسایل و تجهیزات مورد نیاز این بخش، تسهیلات بانکی در اختیار بهره برداران قرار دهند.

حسینی با بیان اینکه تحقق برنامه های دانش بنیان در رونق و افزایش تولید بخش کشاورزی و دام  بسیار تاثیر گذاراست، اظهارکرد : برای ماندگاری مردم دراین استان وشهرستان کم آب باید چاه ای اندیشد و علاج آن با حفظ آب موجود و تولید محصولات کشاورزی و دامی با  روش های نوین است.

رئیس شورای فرهنگ عمومی ابرکوه یادآور شد: زمینه ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و دامی نیز در شهرستان فراهم است، بایستی با سرمایه‌گذاران در این بخش‌ها همکاری صورت  گیرد تا زمینه برای تحقق شعار سال فراهم شود.

یکی از کشاورزان ابرکوه به گزارشگر ایرنا گفت: هم اکنون میزان آبدهی منابع آب های زیرزمینی این شهرستان نسبت به سه دهه گذشته خیلی کاهش یافته است و نمی توان با این منابع محدود آب به کشت محصولات پر آبخواه ادامه داد.

حسن امیدپناه افزود: بایستی با مدیریت مصرف که یکی از راه های آنها اجرای طرح های آبیاری نوین است، برداشت آب را مدیریت کرد و با رعایت اصول فنی خاک و کشت گیاهان کم آبخواه، کشاورزی منطقه را زنده نگه داشت.

حسین اکرمی دیگر کشاورز ابرکوهی اظهار کرد: پدیده خشکسالی مختص این شهرستان که در منطقه بیابانی قرار دارد، نیست، بسیاری از استان های مرکزی، جنوبی و حتی شمالی کشور نیز با این پدیده دست به گریبان هستند اما شدت آسیب های وارد شده به استانها و شهرستان های مختلف، یکسان نیست.

وی از ابرکوه با عنوان قطب کشاورزی استان یزد یاد کرد و گفت: در شرایط موجود و با توجه به محدودیت منابع آب، تنها راهکار مقابله با چالش خشکسالی، مدیریت برداشت آب و کشت محصول کم آبخواه است تا از فشار بیشتر بر منابع کاسته شود.

یکی از بهره برداران بزرگ بخش کشاورزی ابرکوه نیز به ایرنا گفت: حوضه آبریز ابرکوه در شمال استان فارس قرار دارد که به دلیل برداشت های غیرمجاز از منابع آب در این منطقه، حیات کشاورزی ابرکوه با تهدید جدی  روبرو شده است .

خلیل روشن خاطر نشان کرد: کشت محصولات پر آبخواه در شرایط موجود، امکان پذیر نیست، چون آب نیست و همین موجب شده تا علاوه بر تغییر الگوی کشت، استفاده از روشهای نوین آبیاری نیز اجتناب ناپذیر شده است.

حمزه و جمال کارگر، 2 برادر کشاورز ابرکوهی هم به گزارشگر ایرنا گفتند: موضوعی که لازم است کشاورزان رعایت کنند این است که کاشت محصولات پرآبخواه مثل هندوانه را از مزارع خود حذف کنند.

آنها افزودند: هزینه مورد نیاز برای تجهیز مزارع و باغ ها به سامانه های آبیاری نوین به قدری افزایش یافته که کمک های بلاعوض دولت فقط جوابگوی بخش اندکی از این هزینه هاست و کشاورزان نیز که عمدتا خرده مالک هستند، توان مالی کافی برای خرید این تجهیزات را ندارند .

یکی از کشاورزان ابرکوهی در خصوص کشت گیاهان دارویی در استان در گفت وگو با گزارشگر ایرنا گفت: کاشت محصولات کم آبخواه به خصوص گیاهان دارویی علاوه بر ایجاد منابع درآمد پایدار برای کشاورزان، برای حفظ منابع آب و تامین نیاز مصرف کنندگان این گیاهان نیز مزایایی زیادی دارد.

محمد فلا ح زاده ادامه داد: برداشت بی رویه آب برای تولید محصولات پر آبخواه عواقب بدی مانند خشک شدن قناتها و چشمه ها را درپی داشته و باعث مهاجرت ساکنان مناطق روستایی به شهرها شده است.

کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآبخواه 

مسوول تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ابرکوه هم با بیان اینکه هر سال سطح زیرکشت محصولات پر آبخواه و از جمله هندوانه با توجه به شرایط منابع آبی منطقه کاهش می یابد، گفت: در حدود 2 دهه پیش سطح زیرکشت این محصول افزون بر 500 هکتار بود که هم اکنون به کمتر 20 هکتار رسیده است.

حسن زارع به کشاورزان شهرستان توصیه کرد: در صورتی که مایل به کاشت هندوانه هستند با توجه به کاهش سطح آب سفره‌های زیرزمینی در این شهرستان از روش آبیاری نوین استفاده کنند.

مجموع زمین های قابل کشاورزی یزد 175 هزار هکتار است که به دلیل واقع شدن استان در منطقه گرم و خشک ، کاهش بارندگی و تداوم 25 سال خشکسالی میزان بارندگی آن  در سال 1370 شمسی 110 میلیمتر بوده است که هم اکنون به کمتر از 90 میلیمتر کاهش یافته  و سطح زیرکشت این استان نیز به 114 هزار هکتار تقلیل یافته است.