خبر یزد

آخرين مطالب

چه کسی اولین دبستان یزدیها را ساخت؟ اجتماعي

چه کسی اولین دبستان یزدیها را ساخت؟
  بزرگنمايي:

خبر یزد - ایسنا/یزد دبستان کیخسروی اولین دبستان یزد بود که به همت ارباب کیخسرو مهربان از زرتشتیان دانش‌دوست و نیکوکار در اواخر دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی اول در این شهر بنا نهاده شد.
این دبستان که بعدها به دبیرستان کیخسروی معروف شد و به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، در سال 1268 به کوشش ارباب کیخسرو مهربان کیخسروی در نیمه نخست سال 1269 هجری شمسی در عهد ناصرالدّین شاه قاجار با دستیاری گودرز مهربان، برادر کیخسرو با معماری شاه بهرامِ شاه خسرو ساخته‌ شد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
دبستان کیخسروی در آن زمان که وضع اقتصادی مردم بسیار نامطلوب بود، دارای بیش از 200 دانش‌آموز بود و نکته درخور توجّه، تحصیل رایگان کودکان در این بنگاه آموزشی و حتی کمک مالی به دانش آموزان بی‌نوا بود؛ در واقع اوّلین چیزی که این مدرسه به جامعه اهدا کرد، امکان تحصیل برای عموم بود تا سطح دانش و آگاهی جامعه نیز از این طریق بالا رود.
«حسین مسرّت» محقق و نویسنده یزدی در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با زندگی‌نامه‌ی ارباب کیخسرو بنیان‌گذار این دبستان می‌گوید: ارباب کیخسرو پور مهربان پور رستم کیخسروی، سال 1207 هجری شمسی در محله «پشت خانعلی یزد» به دنیا آمد، در نوجوانی پدر خود را از دست داد و همچون بسیاری از زرتشتیان ایران برای جستجوی کار در 15 سالگی به همراه دایی خود «هرمزدیار اردشیر» پس از دشواری های زیاد از راه بندرعبّاس راهی شهر بمبئی در هند شد.
وی اضافه می‌کند: او چند سالی را به آموختن زبان‌های فارسی و گجراتی پرداخت و ضمن تحصیل به کار بازرگانی روی آورد و پس از چند سال، از بازرگانان نامی ایرانی شد و به دلیل کردار نیک‌ و پشتکار خوب، خود بنگاه بازرگانی فراگیری را در آن شهر بنیان گذاشت.
به گفته مسرت، کیخسرو در سال 1237 با زنی به نام گوهر از خاندان کامه، پیوند زناشویی بست. گوهر پس از به دنیا آوردن فرزند خود «اسفندیار»، چشم از جهان فرو بست و شوهر جوان خود را دچار اندوه و پریشانی کرد به گونه‌ای که کیخسرو از این پیشآمد، از جهان و هرچه در آن هست دلزده شد و کارهای بازرگانی خود را به دست برادر کوچکترش «اردشیر» سپرد و خود آواره‌ی کوه‌های هیمالیا شد و با گوشه‌گیری از دنیا، همراه گروه «جوکیان» هند شد که چون درویشان می‌زیستند.
وی ادامه می‌دهد: از آن سو «ملاخسرو»، برادر دیگرش که در بندرعبّاس به کار بازرگانی می‌ پرداخت و وسایل سفر و آسایش زرتشتیان به هند و برگشت به ایران را فراهم می‌کرد و حتّی مسافرخانه‌هایی عمومی در رفسنجان و بندرعباس برای آنان ساخته بود، در جوانی و بر اثر پیشامدی ناگوار کشته شد و سرشناسان و بازرگانان آن دیار، پیکر او را در نزدیکی بندرعباس دفن کردند و هنوز هم به «آرامگاه خسرو» معروف است. از این رو فیروزه همسر جوانش که دختر دایی‌اش هم بود، بیوه و بی ‌سر و سامان شد و با این رخداد، ارباب رستم مهربان، برادر بزرگتر کیخسرو از یزد راهی هندوستان شد و به هر ترتیبی بود او را در کوه‌های هیمالیا پیدا کرد و موضوع درگذشت برادر را با او در میان نهاد و با تلاش و سخن و اندرز بسیار، او را به ایران آورد و بانو فیروزه را به همسری وی درآورد.
وی با بیان این که کیخسرو پس از این پیوند، دوباره به زندگی امیدوار شد و به بمبئی بازگشت و به کار تجارت خود پرداخت، خاطرنشان می‌کند: این زرتشتی‌ دانش‌دوست و نیکوکار در سال 1268 بنا به سفارش بزرگان زرتشتی مانند مانِکجی لیمجی هوشنگ هاتَریا( 1192-1269ش) و دیگران، به بایستگی ساخت یک دبستان آبرومند در شهر یزد پی برد و از این ‌رو، دبستان کیخسروی را با سرمایه‌ی خود در نزدیک خانه‌ی پیشین خود در یزد ساخت که اینک به نام «دبیرستان کیخسروی» معروف شده است.
مسرت به نقل از خاضع در مورد این زرتشتی نیک رفتار به سال 1333، می‌گوید: «درجه‌ی معارف دوستی مرحوم ارباب کیخسرو از اینجا معلوم می‌گردد که وی متجاوز از پنجاه سال قبل به فکر ساختن مدرسه‌ای به نام دبیرستان کیخسروی در محلّه خلف خان علی یزد افتاد و دیگران را نیز تشویق کرد که در اثر تشویق وی، چهارده باب مدرسه‌ی دیگر در دهات اطراف یزد بنا گردید.»
وی عنوان می‌کند: ارباب کیخسرو و برادر بزرگترش ارباب رستم، کارهای نیک فراوانی را در یزد و پیرامون آن انجام دادند که می‌توان به ساخت آب‌انبار هفت بادگیری در «عصرآباد» یا «عطرآباد» نزدیک زارچ یزد که آب «اله‌آباد» را از مسافت یک فرسخی به آنجا می‌آورد، اشاره کرد.
وی اضافه می‌کند: خاضع در توصیف ساخت این بنا نوشته است؛ « ارباب کیخسرو مهربان از وجه خود در دهکده‌ی عطرآباد در نزدیکی اله‌آباد که آب آن بسیار تلخ و شور و غیرقابل نوشیدن است، آب‌انباری ساخته که از آب شیرین اله‌آباد پر می‌شود تا ساکنین و عابرین بنوشند و تاکنون عموم مردم آن سامان از آن استفاده می‌کنند و فقط از پرتو وجود این عمل خیر است که زارعین توانسته‌اند در این دهکده اقامت گزینند و این آبادی را حفظ کنند که در غیر این‌ صورت ممکن بود این آبادی از بین برود. هزینه‌ی زیر آب و سایر مخارجات لازمه را بانی و بعداً اعقاب او می‌پردازند».
وی دیگر این اقدامات را ساخت آب‌انباری از سوی ارباب رستم مهربان در میان بیابانی که فرسنگ‌ها پیرامون آن ‌آب و آبادی نیست و در راه انجیرک و بیابانک و پیرسبز و به‌ یادبود برادرشان رشید مهربان ذکر و اظهار می‌کند: ساخت دخمه‌ای با هزینه‌ای بیش از 12 هزار تومان‌ بر فراز کوه زارچ در نزدیک اله آباد از سوی ارباب کیخسرو و ارباب رستم به یادبود برادرشان ملاخسرو که تا زمان برپایی دخمه، هزینه های جانبی آن هم با آن دو و بستگانشان بود، از دیگر فعالیتهای آنان بود.
مسرت در پایان نیز با بیان این که دیگر برادران کیخسرو نیز افرادی نیکوکار بود، به ساخت «درِمهری» در اله‌آباد توسط «ارباب رستم مهربان» و دبستانی در اله آباد توسط «ارباب گودرز مهربان» اشاره می‌کند و می‌گوید: ارباب کیخسرو در سال 1285 هجری شمسی و در 78سالگی با تراموای برقی در شهر بمبئی برخورد کرد و به سرای جاوید رهسپار شد.
انتهای پیام

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/603420/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

موکب‌هایی با عطر خدمت و محبت به سیدالشهدا (ع)

استخر‌هایی که همچنان قربانی می‌گیرد

لزوم افزایش کیفیت نان همراه با افزایش قیمت

دانشگاه خوب می‌تواند ملت خود را به سعادتی واقعی برساند/ دانشگاه شاهد باید در مسیر توسعه علومی گام بردارد که برای جامعه منفعت داشته باشد

مسدود شدن بلوار آیت‌الله خامنه‌ای یزد تا 10 مرداد

سنت نذری چنگالی در یزد

تداوم رشد تولید، فروش و سودآوری شرکت چادرملو

نرخ بلیط اتوبوس اربعین از مبدا یزد

زیارت اولی‌ها راهی کربلای معلی می‌شوند

آزادسازی 8 هزار مترمربع از اراضی کشاورزی در تفت

کارگاه پیشگیری از سوءمصرف مواد، الکل و دخانیات در یزد

بهسازی 226 کیلومتر از محور‌های مواصلاتی استان یزد

حسینیه شاه طهماسب یزد احیا می‌شود

دیدار چهره‌به‌چهره مدیرکل بنیاد شهید منطقه دو استان قم با خانواده شهدا و ایثارگران

استاندار یزد زنده نگه داشتن خاطره شهدای اقتدار را خواستار شد.

تشییع باشکوه پیکر شهید حملات ددمنشانه رژیم صهیونیستی به خاک مقدس ایران اسلامی در زاهدان

رئیس بنیاد شهید: خانواده‌های شهدای حمله اخیر رژیم صهیونیستی تحت پوشش بیمه دی قرار می‌گیرند

خرد و کلان گزارش می دهد/ رشد 72 درصدی حق بیمه تولیدی بیمه دی در بهار

دنیای پرداخت گزارش می دهد/ اپلیکیشن دی‌دار راهی نوین برای ارائه خدمات بیمه‌ای

تولد اولین گاومیش شبیه‌سازی‌شده جهان از طریق سزارین

آغاز مذاکره پرسپولیس برای دانیال اسماعیلی‌فر و ترابی!

برنامه کامل 36 دیدار هفته سوم لیگ ملت‌های والیبال

صعود 4 تیم به پلی‌آف لیگ برتر پینگ‌پنگ

خلاصه فینال ویمبلدون 2025

295 سهمیه استخدامی برای تکمیل کادر بهداشت و درمان استان یزد

زیارت اولی‌ها با پویش «شوق زیارت» راهی کربلای معلی در اربعین می‌شوند

نقش کلیدی دانشگاه فرهنگیان در تربیت نسل آینده

نظر وزارت ارتباطات در مورد استفاده از واتساپ؛ برای مردم مشکلی ندارد

تکذیب لغو پروازهای ترکیش ایرلاین

واردات موز به شرط صادرات سیب

آگاهی‌بخشی و امیدآفرینی در جامعه مستلزم ارائه تحلیل‌های اثرگذار در رسانه‌ها

امکان ساخت رگ‌های خونی جدید در بدن با کمک نانوسیلیکات

یک سال گذشت و بدهی استقلال سه برابر شد!

15 هزار لهستانی در انتظار تیم ملی والیبال ایران

لیست پرستاره ژاپن برای هفته سوم لیگ ملت‌ها

صعود راحت والیبالیست‌های نوجوان ایران به مرحله دوم قهرمانی آسیا

سپاهان سرانجام از رضاوند رونمایی کرد

موافقت طارمی با جدایی از اینتر

آموزش رایگان برنامه نویسی و هوش مصنوعی به دانش‌آموزان یزدی

اختصاص 80 میلیارد تومان اعتبار به دستگاه‌های اجرایی بهاباد

جزئیات بسته حمایتی دولت برای پشتیبانی از کسب‌وکارها در شرایط جنگی

فنر قیمت‌ها در بازار طلا و سکه در رفت؛ دلار به کانال 89 هزار تومان رسید

قبض‌های علی الحساب برق بسته به میزان مصرف اصلاح می‌شود

رشد 26 هزار واحدی شاخص کل بورس

جزئیات حراج شمش طلا مرکز مبادله اعلام شد

افت تولید فولاد و خودرو و جهش تولید لوازم خانگی در 1403

بیت‌کوین از آمازون عبور کرد؛ پنجمین دارایی ارزشمند جهان!

عینک نوردرمانی راهی برای شناخت سالمندان در مراحل ابتدایی آلزایمر

دعوای توپ طلا بالا گرفت؛ یامال یا دمبله؟

ساپینتو، پیگیر سفر سیدحسین به ترکیه!