خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگی

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

هافبک استقلال به سپاهان پیوست

گل دوم فلومیننزه به اینتر توسط هرکولس

تنش در شارلوت؛ دعوای میختاریان با سرمربی حریف!‏

خط قرمز هافبک کروات تراکتور به شایعات

سردار آزمون در آستانه غیبت از تورنمنت کافا

رد گل فلومیننزه توسط کمک داور ویدیویی

روایت قابل تامل وزیر نیرو از میزان مصرف برق برای بیت‌کوین

گل اول فلومیننزه به اینتر توسط کانو

تمرینات اختصاصی کورتوآ در جام جهانی باشگاه‌ها

یک عزل و نصب عجیب و جنجالی در ورزش ایران

مسابقات هندبال زیر 17 سال پسران آسیا به تعویق افتاد

آزمون جدید برای مدعیان دو وزن کشتی آزاد

دغدغه روزانه ساپینتو؛ تمدید قرارداد 4 ستاره!

هایجک الوحده از پرسپولیس؛ مدافع 19 ساله خیبر!

فرزانه صادق: پیگیری بنیاد مسکن برای بازسازی منازل آسیب دیده در حمله رژیم ادامه دارد

پیش بینی قیمت دلار، طلا و سکه سه شنبه 10 تیر 1404

رنامه‌ریزی برای کاهش ناترازی برق تا 14 هزار مگاوات

تعویق مسابقات هندبال نوجوانان آسیا به دلیل شرایط پروازها

تقوی: هدف نهایی‌ حضور موفق در قهرمانی جهان است

قاتل مربی والیبال زن در ارومیه دستگیر شد؛ پرونده قتل سولماز عباسی در حال رسیدگی است

این یک باور غلط است

پایان شایعات بازگشت یحیی به پرسپولیس

مأموریت هیئت مدیره پرسپولیس به درویش برای اقاله قرارداد کارتال

پایان کار اسماعیل کارتال در پرسپولیس؛ سرمربی ترکیه‌‌ای به ایران باز نمی‌گردد

مراسم بزرگداشت شهدا در دانشگاه یزد

معرفی مدیرکل جدید تعزیرات حکومتی استان یزد

سخنگوی دولت گفت: تنها 25% کالاهای اساسی توزیعی در دوران جنگ مصرف شدند

پیش بینی بورس سه شنبه 10 تیر 1404

راه اندازی مجدد سامانه چکاپ سلامت در منزل

خدمات حضوری بانک سپه از سر گرفته شد

رنگ سبز بازار طلا و ارز؛ سکه بهار آزادی به کانال 75 میلیون تومان رسید

سرنوشت پول مسافران تورهای لغو شده چه می‌شود؟

ارجاع مادران باردار به مراکز، پایگاه‌ها و خانه‌های بهداشت

اقامتگاه‌های یزد، خانه دوم رنج‌دیدگان جنگ شد

چت جی پی تی با تراشه‌های استیجاری گوگل فعال می‌شود

تغییر قابل توجه رئال؛ ژابی با کسی شوخی ندارد

روایت جالب سرپرست تیم ملی از مربیگری پیاتزا

دوری یک‌ماهه ملی‌پوشان والیبال از ایران؛ خانزاده بهترین سرویس‌زن لیگ ملتها

آپدیت از تیم ملی والیبال؛ در صربستان ماندگار شدند!

یک ایرانی بهترین سرویس‌زن لیگ ملت‌های والیبال

لزوم مدیریت مصرف برق در هفته جاری

الزام بیمه ها برای پرداخت معوقات و تسویه حساب با مراکز درمانی و بیمه‌گذاران

صرافی والکس چگونه در روزهای پرالتهاب، امنیت کاربران را حفظ کرد؟

دیدار فرمانده مرکز مقاومت بسیج بنیاد شهید و امورایثارگران با خانواده شهید کیومرث کوثری مقدم

مدافع باتجربه اتلتیکو مادرید جدا شد

الهلال آماده تاریخ سازی!

کارترون در قطر مدل شد!

تبریک قالیباف به تیم ملی ناشنوایان ایران برای قهرمانی مسابقات جهانی فوتسال

پشت پرده ممنوعیت واردات؛ سایه سنگین رانت بر صنعت لوازم خانگی

اختصاص تجهیزات نیروگاه‌های 5 کیلوواتی به هر استان؛ تا هفته آینده