خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگی

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تب بالای دما در استان یزد

پروندۀ کنکور 1404 بسته شد

آئین وحدت بخش نماز جمعه در مناطق مختلف استان یزد

یزد، حامی تمام عیار مادران باردار

عمل موفقیت آمیز خروج قلم جوشکاری از صورت و مغز در یزد

کاهش آسیب‌های اجتماعی در خاتم با 50 خدمت رایگان

بیداری جوانان و اتحاد ملی، سپری در برابر توطئه‌ها

فریاد خشم یزدی‌ها علیه سکوت جهانی

چشم‌ انتظاری برای یاسمین در سی‌ امین یادواره شهدای دودانگه ساری

بازدهی حداکثری کارگران در گرو رسیدگی به مشکلات و دغدغه‌های آنان

ارزیابی امکانات اردوگاه شهیدعاصی‌زاده برای خدمت‌رسانی به زائران اربعین یزدی

تلاش‌های همه جانبه برای میزبانی شایسته از زائران اربعین یزدی در مرز چذابه

بررسی راهکارهای توسعه و رفع موانع شرکت هواپیمایی یزدایر

هماهنگی برای تسهیل تردد زائران اربعین یزدی از مرزهای خوزستان

آغاز به کار کلینیک تخصصی و فوق تخصصی بیمارستان حضرت زینب اشکذر

آغاز طرح تابستانه مهارت برای دختران یزدی

دعوت از 3 دختر یزدی به اردوی تیم ملی فوتبال

اوقات شرعی جمعه 27 تیرماه 1404 به افق یزد

🎬سخنان استاندار یزد در خصوص خروج اتباع افغانی از استان

🎬 بازدید نماینده رئیس‌جمهور و استاندار یزد از بندر خشک پیشگامان

🎙️ جلسه ستاد تنظیم بازار استان یزد

🎬 گزارش خبری صدا و سیما از کارگروه آرد و نان استان یزد

🎬گزارش خبری صدا و سیما از نشست موکب داران استان یزد

🎬گزارش خبری صدا و سیما از جلسه شورای آب استان

🎬گزارش خبری صدا و سیما از جلسه شورای اطلاع رسانی استان

بازدارندگی نظامی و همبستگی مردم؛ مهم‌ترین دستاوردهای جنگ 12 روزه

🎬 گزارش خبری صدا و سیما از کارگروه قرارگاه جوانی جمعیت استان

رویکرد و رویه استان یزد را به تمامی استان ها انتقال خواهیم داد

لزوم بهره‌گیری ازظرفیت‌های بندرخشک پیشگامان به عنوان پس‌کرانه بندرشهیدرجایی

استاندار یزد از انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی بازدید کرد

بررسی دغدغه های جامعه کارگری استان یزد

تامین اجتماعی زیربنای توسعه و به اندازه چهار وزارتخانه اثرگذار است

سلامت روان، رکن اساسی بهزیستی اجتماعی است

پیگیری هفتگی روند پروژه‌های راه‌سازی استان یزد در کارگروه راه‌ها

خدمت در بهزیستی، روایتی از عشق و فداکاری است

پیکر پاک پدر شهید خادمی با حضور مدیر کل بنیاد مازندران در کیاسر ساری تشییع شد

زندگی دوباره با ایثار جوان یزدی

دستگیری 2 شکارچی غیرمجاز در تنگ چنار

ژوزه موریرا، مربی پرتغالی به کادر فنی چادرملو اردکان پیوست

میزبانی نمایندگان استان یزد در هفته اول لیگ برتر فوتبال ساحلی کشور

ماندگاری هوای گرم در استان یزد

بیش از 220 درخواست در میز خدمت بنیاد شهید و امور ایثارگران اردبیل بررسی شد

جلسه شورای اداری بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اردبیل با حضور مسئولان ستاد مرکز برگزار شد

دیدار رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها و مسئولان بنیاد شهید با خانواده «شهیدان ساداتی و هاشمی تبار»

بازدید مدیر کل بنیاد مازندران از گلزار شهدای روستای پنجک مرزن آباد چالوس

رویداد پوشاک ایرانی اسلامی در بافق

افتتاح دفتر خبری صدا و سیمای استان یزد در روستای بنادکوک دیزه

افتتاح دفتر خبری صدا و سیمای استان یزد در روستا بنادکوک دیزه

طرح ضربتی پلیس یزد برای دستگیری سارقان

اوقات شرعی پنجشنبه 26 تیرماه 1404 به افق یزد