خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگی

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

پایان جعل برند با ترکیب «فناوری نانو» و «بلاک‌چین»

تمرین مشترک مدودف و آلکاراس در رم

گزارش فدراسیون جهانی از حسین رضازاده

پیشکسوت چوگان: آمریکا را در خاک خودش شکست می‌دهیم

آغاز کار شاگردان بهروز عطایی در لیگ قهرمانان آسیا

سرمربی تیم‌ ملی بلغارستان: تکواندوی ایران در دنیا تدریس می‌شود

تعویق اردوی تیم ملی والیبال نشسته به خاطر ویزای هلند

تعیین قائم مقام جدید برای دبیر کل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ

دروازه‌بان تیم ملی فوتسال بانوان: همه تیم‌ها برای قهرمانی آمدند

تغییر ترکیب تیم ملی والیبال نشسته؛ سه بازیکن اعزامی به پاریس حذف شدند

پوستر پرستاره نماینده ایران برای لیگ قهرمانان آسیا

دروازه‌بان پرسپولیس بازی آخر را از دست داد

بازگشت به گزینه‌های آشنا پس از مذاکره بی‌نتیجه استقلالی‌ها با ماتزاری

سرپرست کمیته داوران فدراسیون فوتبال: گل پرسپولیس صحیح بود

با واگذاری پروژه‌های فاضلاب به بخش خصوصی از چالش مالی عبور کردیم

نخستین کاروان زائران استان یزد عازم سرزمین وحی شد

اصلاح ساختار وزارت ورزش و بررسی حقوق روسای فدراسیون‌ها

تأثیر تنش‌های نظامی دو قدرت اتمی بر دنیای ورزش

وسایل ضروری برای ورزش در فضای باز (Outdoor Training Essentials)

از سالن تمرین تا سکوی افتخار؛ راه‌یابی به مسابقات آسیای میانه بدمینتون

«سپیده صادقی» بر سکوی افتخار؛ راه‌یابی به مسابقات آسیای میانه بدمینتون

دختران تهران، قهرمان دوومیدانی ایران | افرا ورزش

گرانی حبوبات زیر سایه صادرات بی‌رویه و عرضه‌های قطره‌چکانی

سهم 8 درصدی مالیات از تولید ناخالص داخلی

افت قیمت سکه و طلا در بازار؛ دلار در کانال 83 هزار تومانی ماند

رفع تعهد ارزی صادرکنندگان فرش دستباف تسهیل شد

سامانه‌ای برای جستجوی پیشرفته کتاب

روز سوم نمایشگاه کتاب؛ حضور پرشور کودکان و پرواز هدهد سفید

نشست مشترک استاندار یزد با جمعی از دختران فرهیخته استان

بازدید استاندار یزد از مجتمع صنعتی معدنی اسمالون مروست

بازدید میدانی استاندار یزد از پروژه بیمارستانی شهرستان مروست

بررسی آخرین وضعیت مجتمع فرهنگی هنری مروست؛ در بازدید میدانی استاندار یزد

بررسی مسائل مدرسه شهید فلاحتی مروست؛ در بازدید استانداریزد

آغاز سفر استانداریزد به شهرستان مروست با ادای احترام به شهدا

آغاز عملیات اجرایی ساخت آموزشگاه 9 کلاسه در مروست

لزوم جبران کمبود فضای تفرجگاهی در استان

سفر استاندار یزد به شهرستان مروست و دیدار رو در رو با مردم

سفر استاندار به مروست؛ از زیرساخت تا خدمات

آب زمین از کجا آمده است؟/ شهاب‌سنگی در قطب جنوب راز را فاش کرد!

حرف‌های جالب سردار آزمون پس از قهرمانی

سابقه حضور پاپ جدید در میادین ورزشی

اولین طلای قایقرانان ایران در قهرمانی آسیا 2025

نفرات برتر مسابقات جودو جوانان کشور مشخص شدند

محکومیت 12 میلیاردی به سود ساکت الهامی

از درگیری با تبر تا گریه مادر بافقی برای رامهرمزی‌ها

استیفای حقوق کارگران، نیازمند سیاست گذاری و برنامه ریزی دقیق است

معرفی قهرمانان جوان جودوی ایران در یزد

عملیات تحویل و بازرسی بار زائران سرزمین وحی در فرودگاه یزد

چگونه «چربی کبد» را کاهش دهیم

مناف هاشمی: فدراسیون‌ها باید بخشی از بودجه را خودشان تهیه کنند/ حقوق دریافتی روسای فدراسیون‌ها در دست بررسی است