خبر یزد - گجت نیوز / کشف راز ماده چسبناک در یک کوزه باستانی؛ دانشمندان تایید کردند که عسل 2500 ساله یونانی کلید حل یک معمای علمی 70 ساله بوده است.
دانشمندان با استفاده از فناوری‌های تحلیلی مدرن بالاخره موفق شدند هویت یک ماده چسبناک اسرارآمیز را که حدود 70 سال پیش در یک کوزه برنزی باستانی کشف شده بود، مشخص کنند. این ماده در واقع بقایای یک عسل 2500 ساله یونانی است که به عنوان پیشکش به خدایان تقدیم شده بود.
بازار ![]()
این کشف به یک بحث طولانی در میان باستان‌شناسان پایان می‌دهد. ماجرا از سال 1954 و در شهر باستانی پائستوم ایتالیا شروع شد. در آن زمان باستان‌شناسان معبدی زیرزمینی متعلق به یونانیان باستان را کشف کردند که قدمت آن به سال 520 قبل از میلاد می‌رسید. در این معبد چندین کوزه برنزی پیدا شد که حاوی ماده‌ای خمیری شکل و چسبناک با بوی قوی موم بودند.
آغاز یک معمای 70 ساله
در ابتدا تیم کاشف تصور می‌کرد این ماده عسل باستانی است، زیرا تقدیم کردن عسل به خدایان در دنیای باستان یک رسم رایج بود. با این حال این فرضیه هرگز به تایید قطعی نرسید.
طی سه دهه بعد سه آزمایش جداگانه روی این ماده انجام شد، اما هیچ‌کدام نتوانستند وجود عسل را اثبات کنند. در عوض نتایج نشان می‌داد این ماده نوعی چربی حیوانی یا گیاهی است که با گرده گل و بقایای حشرات مخلوط شده است.
به این ترتیب هویت دقیق این ماده برای دهه‌ها به صورت یک راز باقی ماند. این معما ادامه داشت تا زمانی که کوزه‌ها برای یک نمایشگاه به موزه اشمولین دانشگاه آکسفورد فرستاده شدند. در آنجا تیمی از محققان به سرپرستی لوسیانا داکوستا کاروالیو و جیمز مک‌کلا تصمیم گرفتند با استفاده از روش‌های جدید یک بار دیگر این ماده را بررسی کنند.
علم مدرن به کمک باستان‌شناسی می‌آید
تیم تحقیقاتی دانشگاه آکسفورد با به‌کارگیری تکنیک‌های تحلیلی پیشرفته به بررسی ساختار مولکولی این ماده پرداختند. آن‌ها نمونه باستانی را با عسل و موم‌های امروزی از یونان و ایتالیا مقایسه کردند.
نتایج شگفت‌انگیز بود. ترکیب شیمیایی ماده باستانی شباهت بسیار زیادی به موم زنبور عسل و عسل امروزی داشت. البته به دلیل گذشت زمان طولانی و واکنش با فلز برنز اسیدی‌تر شده بود.
نقطه عطف این تحقیق زمانی بود که دانشمندان موفق به شناسایی پروتئین‌های ژله رویال در این نمونه شدند. این پروتئین‌ها فقط توسط زنبورهای عسل غربی ترشح می‌شوند و حضور آن‌ها مدرک قاطعی بود که نشان می‌داد این ماده یک محصول مرتبط با زنبور عسل است.
این کشف ثابت کرد که حدس اولیه باستان‌شناسان درست بوده و این ماده در واقع عسل 2500 ساله یونانی است.
این پژوهش نه تنها یک معمای قدیمی را حل کرد بلکه نشان داد چگونه مواد آلی در طول هزاران سال دچار تغییرات شیمیایی می‌شوند. این دستاورد می‌تواند راه را برای تحقیقات آینده در زمینه فعالیت‌های میکروبی باستانی و کاربردهای احتمالی آن‌ها هموار کند.