تولید نخستین ویروس آنکولایتیک مهندسی‌شده در ایران برای درمان سرطان گلیوبلاستوما

خبر یزد - ایسنا / تیم تحقیقاتی یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک فناوری پردیس، موفق به تولید ویروس آنکولایتیک مهندسی‌شده‌ای برای درمان سرطان گلیوبلاستوما شده‌اند؛ این محصول تاکنون در سه سری آزمایش تولید شده و مراحل پری‌کلینیکال آن به‌طور کامل انجام شده است.
یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک فناوری پردیس تمرکز اصلی خود را بر طراحی و دست‌ورزی وکتورها و ویروس‌ها قرار داده است. این مجموعه با فراهم کردن زیرساخت‌های پیشرفته GLP و GMP و حضور تیمی از پژوهشگران مجرب، قادر است چرخه کامل تولید محصولات بایولوژیک و بایوتکنولوژیک را از صفر تا صد به انجام برساند؛ از طراحی پروپوزال و وکتور گرفته تا تولید وکتور، انجام آزمایش‌های سلولی و حیوانی و در نهایت تولید محصول نهایی. 
بازار
چنین توانمندی‌ای به‌ویژه در شرایطی که کشور به توسعه فناوری‌های درمانی نوین نیاز دارد، نقطه عطفی برای ارتقای جایگاه علمی و صنعتی ایران در حوزه بیوتکنولوژی محسوب می‌شود.
یکی از پروژه‌های شاخص این شرکت، طراحی و تولید یک ویروس آنکولایتیک مهندسی‌شده برای درمان سرطان گلیوبلاستوما است؛ محصولی که با انجام تغییرات ژنتیکی و دست‌ورزی‌های دقیق، قابلیت هدف‌گیری و تخریب سلول‌های سرطانی را پیدا کرده است. این پروژه که با نام کاتک شناخته می‌شود، تاکنون سه سری تولید آزمایشی را پشت سر گذاشته و تمامی مراحل پری‌کلینیکال آن تکمیل شده است. مستندات علمی مربوط به این محصول نیز در قالب CTD در دست تدوین است تا پس از تأیید سازمان غذا و دارو، مسیر ورود آن به فازهای بالینی هموار شود.
به گفته اعضای تیم تحقیقاتی، هدف اصلی این شرکت نه تنها تولید محصولات بومی برای درمان بیماری‌های سخت‌درمان، بلکه تقویت حوزه‌های ایمونوتراپی و ایمونوویروتراپی در کشور است؛ حوزه‌ای که می‌تواند آینده درمان بسیاری از سرطان‌ها و بیماری‌های صعب‌العلاج را متحول کند.
معصومه علمدار، مدیر تولید و عضو تیم تحقیقاتی این شرکت دانش‌بنیان در گفت‌گو با ایسنا، در توضیح فعالیت‌های این مجموعه گفت: حوزه کاری ما دست‌ورزی وکتورها و ویروس‌هاست. به این ترتیب اگر دانشگاه‌ها یا شرکت‌ها متقاضی تولید یک محصول بایولوژیک یا بایوتکنولوژیک باشند، ما قادر هستیم تمام مراحل را از صفر تا صد برای آنها انجام دهیم؛ از طراحی پروپوزال و طراحی وکتور گرفته تا تولید وکتور، انجام آزمایش‌های سلولی و حیوانی و در نهایت تولید محصول.
علمدار با اشاره به توانمندی‌های زیرساختی این شرکت گفت: ما تمامی زیرساخت‌های GLP را در اختیار داریم، از حضور متخصصان مجرب بهره می‌بریم و همچنین زیرساخت‌های GMP در پارک فناوری پردیس فراهم است. به همین دلیل می‌توانیم محصولات مورد نیاز را برای متقاضیان تولید کنیم.
مدیر تولید این شرکت دانش‌بنیان افزود: در زمینه مستندسازی‌ها و تهیه CTD نیز که مورد تأیید سازمان غذا و دارو باشد، می‌توانیم همکاری‌های لازم را انجام دهیم.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر تلاش ما بر بومی‌سازی روش‌های درمان سرطان متمرکز است تا بتوانیم حوزه‌های ایمونوتراپی و ایمونوویروتراپی را در کشور تقویت کنیم، خاطر نشان کرد: محصولی که تاکنون تولید کرده‌ایم، در سه سری ساخته شده و تمامی مراحل پری‌کلینیکال آن به طور کامل انجام شده است. هم‌اکنون در حال تدوین مستندات برای دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو هستیم و به زودی وارد فازهای کلینیکال خواهیم شد.
علمدار ادامه داد: محصول ما در قالب پروژه‌ای به نام کاتک طراحی شده است که برای درمان سرطان گلیوبلاستوما کاربرد دارد. این محصول در واقع یک ویروس آنکولایتیک مهندسی‌شده است که با انجام تغییرات و دست‌ورزی‌های ژنتیکی، به گونه‌ای تبدیل شده که قابلیت هدف‌گیری و تخریب سلول‌های سرطانی را دارد. مراحل فنی و تحقیقاتی این محصول به طور کامل انجام شده و اکنون در حال آماده‌سازی مستندات آن هستیم.
علمدار تصریح کرد: در حال حاضر در حال تدوین CTD هستیم تا آن را به سازمان غذا و دارو ارائه دهیم و پس از دریافت مجوز، وارد فازهای بالینی برای درمان گلیوبلاستوما (GBM 090) شویم.