خبر یزد - با زنده گیری، واکسیناسیون، عقیم سازی و عدم غذا دهی به حیوانات و سگ‌های بلاصاحب، جمعیت آنها ساماندهی و کنترل خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، مسئولان دستگاه‌های مختلف استان یزد از جمله اداره‌کل دامپزشکی، شهرداری، استانداری، مرکز بهداشت و اداره محیط زیست از اجرای برنامه‌های هماهنگ برای کنترل جمعیت و مقابله با بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان به‌ویژه در خصوص سگ‌های بلاصاحب و ولگرد خبر دادند.
واکسیناسیون سالانه هشت‌هزار قلاده سگ صاحب‌دار در یزد
دکتر فاتحی‌نیا، مدیرکل دامپزشکی استان یزد گفت: رسالت اصلی سازمان دامپزشکی کشور کنترل، پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دامی به‌ویژه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است. در این راستا، سالانه بین هفت تا هشت هزار قلاده سگ صاحب‌دار در استان به‌صورت رایگان علیه بیماری هاری واکسینه می‌شوند. از ابتدای امسال تاکنون نیز چهار هزار و 600 قلاده سگ صاحب‌دار واکسینه شده‌اند.
وی افزود: «در خصوص سگ‌های بلاصاحب نیز همکاری مشترکی با شهرداری‌ها داریم. پس از جمع‌آوری، این حیوانات در محل‌های مشخص ساماندهی، سالم‌سازی، انگل‌زدایی و واکسیناسیون می‌شوند و پیش از هرگونه رهاسازی نیز خدمات بهداشتی و درمانی لازم انجام می‌گیرد.»
فاتحی‌نیا با اشاره به روش استاندارد کنترل جمعیت سگ‌ها اظهار کرد: «بر اساس دستورالعمل‌های ملی، عقیم‌سازی سگ‌های بلاصاحب (نر و ماده) بهترین روش کنترل جمعیت است. هزینه عقیم‌سازی در نر‌ها کمتر است، اما لازم است این اقدام در هر دو جنس به شکل گسترده‌تری انجام شود تا جمعیت در سطح قابل‌قبول تثبیت شود.»
وی همچنین از چهار مورد مثبت بیماری هاری در حیوانات استان از ابتدای سال جاری خبر داد و گفت: «دو مورد در سگ، یک مورد در گربه و یک مورد در اسب گزارش شده است. هاری بیماری صددرصد کشنده‌ای است و ضروری است صاحبان حیوانات خانگی، واکسیناسیون سالانه را جدی بگیرند.»
روزانه تا ده قلاده سگ در شهر یزد زنده‌گیری می‌شود
برزگر، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری یزد، در این‌باره گفت: «شهرداری یزد طبق دستورالعمل مصوب سال 1401، مسئول زنده‌گیری و ساماندهی سگ‌های بلاصاحب است. نخستین گام، احداث کمپ نگهداری موقت بود که از پنج سال پیش با نام کمپ پناه یزد به مساحت پنج هزار مترمربع و ظرفیت 900 قلاده راه‌اندازی شد.»
او افزود: «در شهر یزد روزانه بین هشت تا ده قلاده سگ زنده‌گیری می‌شود. سال گذشته بیش از دو هزار و صد قلاده و در نیمه نخست امسال حدود هزار و صد قلاده سگ جمع‌آوری شده‌اند. این حیوانات پس از انتقال به کمپ، توسط دامپزشکان خصوصی واکسینه و سالم‌سازی می‌شوند.»
برزگر هزینه هر زنده‌گیری را حدود یک‌ونیم میلیون تومان اعلام کرد و گفت: «هزینه‌ها شامل داروی بیهوشی، تجهیزات، نگهداری، تغذیه و خدمات دامپزشکی است. با توجه به پر بودن ظرفیت فعلی کمپ، ضروری است دستورالعمل مربوط به رهاسازی پس از عقیم‌سازی هرچه سریع‌تر نهایی شود.»
ساماندهی مطلوب در مرکز استان / ضعف برخی شهرستان‌ها
عباسی، مدیرکل امور شهری و شورا‌های استانداری یزد، نیز اظهار کرد: «در شهر یزد مدیریت جمعیت سگ‌های بلاصاحب به‌خوبی در حال انجام است و کمپ فعال و اکیپ‌های زنده‌گیری به‌صورت مستمر فعالیت دارند. اما در برخی شهرستان‌ها هنوز در مرحله مقدماتی هستند و لازم است با همکاری بخشداری‌ها و دهیاری‌ها کمپ‌های مشابه ایجاد شود.»
او گفت: «سال گذشته 6525 مورد حیوان‌گزیدگی در استان ثبت شد که بخش زیادی از آنها مربوط به گربه‌ها و سگ‌های خانگی بوده است. سال گذشته نیز متأسفانه یک مورد فوت ناشی از هاری در استان داشتیم.»
عباسی با تأکید بر نقش شهروندان در کاهش تجمع سگ‌ها افزود: «تغذیه حیوانات در اماکن عمومی و رهاسازی پسماند‌های غذایی موجب تجمع سگ‌ها و گربه‌ها در نقاط شهری می‌شود. شهروندان می‌توانند در صورت مشاهده سگ‌های ولگرد با سامانه 137 شهرداری یا شماره ویژه کمپ «الو پناه» تماس بگیرند.»
آموزش و واکسیناسیون؛ راهکار پیشگیری از هاری
دکتر مینو سپهر، رئیس گروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت استان، گفت: «بیماری هاری صددرصد کشنده است، اما با اقدامات پیشگیرانه از جمله شست‌وشوی زخم، تزریق واکسن و سرم ضد هاری می‌توان از ابتلا جلوگیری کرد. استان یزد 22 کلینیک فعال برای درمان و پیشگیری از هاری دارد.»
وی افزود: «در سال 1403 بیش از 6500 مورد حیوان‌گزیدگی در استان گزارش شده که بیش از نیمی از آنها توسط گربه‌ها بوده است. متأسفانه سال گذشته یک مورد مرگ ناشی از هاری در اثر گزش سگ ولگرد در زارچ داشتیم.»
تهدید تنوع زیستی توسط سگ‌های ولگرد
زارع، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تفت، نیز گفت:«سگ‌های ولگرد گونه‌ای مهاجم و غیربومی هستند که تهدیدی جدی برای تنوع زیستی به‌ویژه در مناطق حفاظت‌شده‌ای مانند پناهگاه حیات‌وحش شیرکوه محسوب می‌شوند. افزایش جمعیت این گونه‌ها باعث حمله به گونه‌های ارزشمندی نظیر گربه پالاس، بز و قوچ وحشی شده است.»
او افزود: «همچنین با جفت‌گیری سگ‌های ولگرد با گرگ و شغال، موجودات هیبریدی موسوم به سگ‌گرگ (سگ‌توره) به وجود می‌آیند که رفتار تهاجمی‌تری نسبت به دام و انسان دارند. محیط زیست با همکاری سایر دستگاه‌ها برای کاهش این تهدید در حال اجرای برنامه‌های آموزشی و کنترلی است.»
مسئولیت قانونی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها
بر اساس بند 15 ماده 55 قانون شهرداری‌ها، جمع‌آوری و ساماندهی سگ‌های ولگرد در محدوده شهری بر عهده شهرداری و در مناطق روستایی بر عهده دهیاری‌ها و بخشداری‌هاست.
مسئولان استان تأکید کردند که اجرای کامل طرح‌های عقیم‌سازی، واکسیناسیون و آموزش شهروندان می‌تواند ضمن حفظ سلامت عمومی، از گسترش بیماری‌هایی نظیر هاری و تهدیدات زیست‌محیطی جلوگیری کند.