خبر یزد - زومیت / شهر باستانی آمازون با هزاران سازه عظیم، به‌تدریج فرو پاشید و با افولی آرام و عجیب، راز بزرگی را در دل جنگل‌های ابری به‌جا گذاشت.
در دل جنگل‌های ابری آمازون، شهری با سازه‌های بسیار و شبکه‌ای گسترده از جاده‌ها و راه‌ها قرار داشت که وسعتش از ماچو پیچو فراتر می‌رفت. تاکنون تصور می‌شد فوران یک آتشفشان مرگبار این شهر را به خاک و خاکستر تبدیل کرده باشد، اما اکنون، شواهد نشان می‌دهد افول آن آرام و تدریجی بوده است. این داستان، راز سال‌های پایانی شهری در آمازون را به شکلی تازه روایت می‌کند.
بازار ![]()
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، تمدن باستانی و مرموز موسوم به «شهر گمشده» که حدود 1500 سال پیش از جنگل‌های ابری متراکم در شرق اکوادور ناپدید شد، به آرامی و به دلایلی نامعلوم افول کرد، موضوعی که پرسش‌های بسیاری را درباره‌ی سال‌های پایانی شهر گمشده‌ی آمازون مطرح می‌کند.
محوطه‌ی باستان‌شناسی شهر گمشده در دره‌ی اوپانو قرار دارد، محلی که رشته‌کوه‌های آند گرمسیری به جنگل‌های بارانی آمازون برمی‌خورند. این مکان بیش از 7 هزار سازه دارد که با جاده‌ها و راه‌های ارتباطی به هم متصل شده‌اند. تاریخ‌گذاری رادیوکربنی نشان می‌دهد شهر باستانی حدود سال 700 پیش از میلاد مسکونی شد و تا سال 550 میلادی، حیات در آن ادامه داشت.
پیش‌تر، تصور می‌شد سقوط شهر ناگهانی و فاجعه‌بار رخ داده است. وجود لایه‌ای از خاکستر نیز نشان می‌داد ساکنان آن دراثر فوران آتشفشان سانگی نابود شده‌اند. اما پژوهش‌های بعدی، این نظریه را رد کردند و برخی پژوهشگران نیز معتقدند میزان خاکستر موجود در محوطه برای اثبات فاجعه کافی نیست.
پژوهشگران برای بررسی دقیق‌تر، در پژوهشی تازه رسوبات دریاچه کورموران را تحلیل کردند و هیچ نشانه‌ای از انباشت ناگهانی خاکستر نیافتند. کشف تازه، با رد نظریه‌ی پایانی آخرالزمانی مانند شهر پمپئی، پرسش تازه‌ای را مطرح می‌کند: چرا شهری که 1200 سال در اوج رونق بود، ناگهان متروکه شد؟
پژوهشگران برای پاسخ به پرسش مطرح‌شده، دانه‌های گرده‌ی فسیل‌شده در رسوبات را نیز بررسی کردند. اما بررسی‌ها نشان داد افول شهر ناگهانی رخ نداده است. فعالیت‌های کشاورزی در اطراف محوطه به تدریج، در طول چند قرن کاهش یافته و در نهایت، به رهاشدن شهر منجر شده است.
پژوهشگران با بررسی گونه‌های گیاهی، نتیجه گرفتند اوج شکوفایی شهر از حدود سال 500 پیش از میلاد تا 200 میلادی بود، زمانی که کشاورزی ذرت و مدیریت جنگل‌ها به اوج خود رسید. ساکنان پیشاکلمبی دره‌ی اوپانو در این دوره، درختان آلدر را احتمالاً برای سوخت و مصالح ساختمانی، در جنگل‌های اطراف می‌کاشتند و هرس می‌کردند.
همچنین، یافته‌های تیم پژوهش نشان می‌دهد شهر گمشده آمازون ممکن است گسترده‌تر از آنچه باشد که پیش‌تر تصور می‌شد و جمعیت آن، ترکیب جنگل‌های محلی را تا فاصله‌ای 10 کیلومتری از مجموعه‌ی اصلی تغییر داده باشد.
براساس سوابق گرده‌ها، ترکیب طبیعی جنگل‌ها به تدریج بین سال‌های 200 تا 550 میلادی بازسازی شده که نشانه‌ای از کاهش فعالیت انسانی است. این امر نیز بیانگر آن است که شهر پررونق، چرخه‌ای از افول را تجربه کرد که حدود 350 سال ادامه یافت و در نهایت، کاملاً رها شد.
در غیاب رویدادی فاجعه‌آمیز برای توجیه زوال شهر، پژوهشگران اذعان می‌کنند یافته‌هایشان همچنان پرسشی اساسی را بی‌پاسخ باقی می‌گذارد؛ هنوز هیچ‌کس نمی‌داند چرا شهری که تلاش بسیاری برای توسعه و شکوفایی آن صرف شده بود، به‌تدریج رها و در نهایت، نابود شد.
مطالعه در نشریه Nature Communications منتشر شده است.