خبر یزد - دلیران تنگستان به رهبری رئیسعلی دلواری، با پاسداری و حفظ حریم مرزی کشور در مقابله با نفوذ قوای اشغالگر، از استقلال وطن دفاع کردند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ؛ استعمار انگلیس که در سال 1760م بر اساس توافق نامه ای با کریم خان زند، راه ورود خود را با قراردادی با شیخ سعدون، حاکم وقت بوشهر به این بندر هموار کرده بود، دو بار در سال های 1839 و 1856 م به منظور اعمال فشار بر دولت ایران، بوشهر را اشغال و به تصرف درآورد. این اشغالگری در سال 1915 م(1333 ق) که با اهدافی چون؛ سرکوب قبایل عشایر جنوب، خصوصاً تنگستانی‌ها و دستیابی به موقعیت راهبردی خلیج فارس بود، با قیام رئیسعلی دلواری و دلاورمردان جنوب خاتمه یافت.
رئیسعلی؛ چریکی تمام عیار
دوران کودکی را در زادگاهش؛ دلوار، با فرا گرفتن فنون رزمی، اسب سواری، تیراندازی و آموختن قرآن گذراند. در تیراندازی مهارت فوق العاده ای داشت و در تنگستان کمتر کسی به دقت او بود. رئیسعلی فردی دلیر، شجاع و از برجستگی های خاص برخوردار بود، این خصایص همراه با عملیات چریکی پیروزمندانه، مبارزان دیگر تنگستان را به همراهی با رئیسعلی ترغیب کرد.
در حمله اشغالگران انگلیسی به دلوار، رئیسعلی که از این موضوع اطلاع داشت، در اقدامی تاکتیکی دلوار را تخلیه و به سمت کوه‌های اطراف منطقه عقب‌نشینی کرد. هنگامی که متجاوزان وارد دلوار شدند، منطقه تقریباً خالی از سکنه بود. انگلیسی ها به ناچار شروع به گلوله‌باران منازل مسکونی خالی و قطع نخل‌های دلوار کردند. دلواری ها، در همان شب با 400 تن از نیروهای خود به قوای انگلیسی شبیخون زدند و 60 تن از اشغالگران از جمله یک ژنرال بلندپایه را کشتند. پس از این پیروزی، رئیسعلی بر حملات شبانه خود به بوشهر و پادگان انگلیسی‌ها افزود.
وطن دوستیِ منبعث از تعبد
منظومه فکری رئیسعلی تلفیقی است از «ایمان به خدا» و «عشق به وطن». در قسم نامه ای که به وی منسوب است، می گوید: «ای کلام‌اللّه گفتار مرا شاهد باش، من به تو سوگند یاد می‌کنم که اگر انگلیسی‌ها بخواهند بوشهر را تصرف کنند و به خاک وطن من تجاوز کنند، در مقام مدافعه برآیم و تا آخرین قطره خون من بر زمین نریخته است، دست از جنگ و ستیز با آنان نکشم و اگر غیر از این رفتار کنم، در شمار منکرین و کافرین به تو باشم و خدا و رسول از من بیزار شوند.»
در نامه ای هم که به شیخ محمدحسین برازجانی نوشته بود، این سیر و سلوک دیده می شود: « هر آیینه تا حال پروانه‌وار خود را فدای ملت و وطن و اسلامیت کرده بودم. امروز روزی است که هر کس ادعای شرف و اسلامیت و وطن پرستی دارد باید امتحان داده از بوته امتحان بی غل و غش به در آید. در خانه نشستن خودمان و راحت طلبیدن تمام وسوسه شیطان می‌باشد. مستحق آن نیستیم که خدا و رسول را از خود خشنود سازیم؟!»
مجاهدی مبارز و آشتی ناپذیر
اراده استوار و ثابت قدم رئیسعلی در دفاع از محرومان جامعه، پاسداری از مرزهای میهن و ایمان مذهبی با جان او آمیخته بود و این خصایل از وی مردی مجاهد و مبارزی آشتی ناپذیر ساخت.
سرگرد گوستاو نیلستروم سوئدی( 1915 تا 1918م) در خاطراتش می نویسد: « بعد از اشغال بوشهر به سمت دلوار رفته بودم. وقتی وارد شدم که رئیسعلی را ببینم، اینقدر خوشحال بودم مانند اینکه می‌خواهم پادشاه سوئد را ببینم. مرا به ایشان معرفی کردند ایشان استقبال کردند و برایم سفره پهن کردند در حالیکه خود در ماه رمضان روزه بودند با گرسنگی و تشنگی با متجاوزین می‌جنگید.»
مبارزه در دو عرصه استبداد داخلی و استعمار خارجی
کنش گری جدی رئیسعلی با شروع انقلاب مشروطه در سال 1324 ق در حالیکه بیش از 25 سال نداشت، شروع شد. وی پس از به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه، به دستور سید مرتضی مجتهد، شهر بوشهر را تصرف کرد. اداره شهر و گمرک آن به دست رئیسعلی افتاد و حدود 9 ماه کنترل این شهر در اختیار مشروطه خواهان بوشهری بود.
تصرف بوشهر و گمرک آن موجب نخستین درگیری ها بین رئیسعلی دلواری و انگلیسی‌ها شد چرا که بندر تجاری بوشهر در منظقه خلیج فارس برای متجاوزان انگلیسی از اهمیت خاصی برخوردار بود. رئیسعلی تا تابستان 1915 م عملیاتی موفق را علیه اشغالگران، رهبری کرد، تا جایی که انگلیسی‌ها مجبور شدند نیروهای کمکی به بوشهر بیاورند. پیروزی های وی چنان اثرگذار بود که نام رئیسعلی نه تنها در تمام ایران، بلکه در منطقه و حتی رسانه های دشمن نیز پیچید.
رهبر معظم انقلاب در سفر به استان بوشهر و بازدید از شهر دلوار در 13 دی ماه سال 1370، رئیس¬علی دلواری را «قهرمانِ مبارزه با استعمارِ انگلیس» نامیدند و تاکید کردند: «ملت ایران همانند شهید رئیسعلی دلواری که در مقابل انگلیس ایستادگی کرد، امروز در برابر قدرتهای متجاوز به سرکردگی آمریکا ایستاده است و از دشمنان خود هیچ واهمه¬ای در دل ندارد.»
ناکارآمدی ابزار تطمیع و تهدید
متجاوزان که در میدان نبرد خود را شکست خورده دیدند، راه تطمیع را برای غلبه بر دلیران تنگستان امتحان کردند؛ پیشنهاد پرداخت رشوه 40 هزار پوندی به رئیسعلی. اما وی در پاسخ آنها گفت: «چگونه می‌توانم بی‌طرفی اختیار کنم در‌حالی‌که استقلال ایران در معرض خطر جدی قرار گرفته است؟!»
پس از آن، مقامات انگلیسی نامه تهدیدآمیز به رئیسعلی نوشتند مبنی بر اینکه: «چنانچه علیه دولت انگلستان قیام و اقدام کنید، با شما می‌جنگیم و خانه‌هایتان ویران و نخل‌هایتان را قطع خواهیم کرد.»
رئیسعلی در پاسخ مقامات انگلیسی نوشت: «خانه ما کوه است و انهدام و تخریب آنها خارج از حیطه قدرت و امکان امپراتوری بریتانیا است. بدیهی است که در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرین حد امکان مقاومت خواهیم کرد.»
اما تهدید و تطمیع کارساز نشد و استعمار پیر در نهایت، ابزار نفوذ و خیانت را در پیش گرفت و این اسطوره و قهرمان مبارزه با متجاوزان را فردی نفوذی مورد هدف گلوله قرار داد. پیکر رئیسعلی بنا به وصیت خود در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
«از خداوند جلی توفیق می‌خواهد علی»
دوازدهم شهریورماه، سالروز شهادت دلیرمردی از خطه تنگستان است که با بصیرت و اسلام خواهی، وطن دوستی، ترویج فرهنگ جهاد و شهادت، عَلَم مبارزات ضد استعماری را علیه انگلیس در جنوب کشور برافراشت. رئیسعلی دلواری، فریاد «وطن دوستی» را با «اسلام خواهی» در هم آمیخت و نه تنها نام خود را در استعمار ستیزی ثبت کرد بلکه به دشمن خارجی و ایادی داخلی آن آموخت که؛ هیچ دشمنی در برابر غیرت و شجاعت فرزندان ایران، یارای مقاومت و ایستادگی ندارد.
نویسنده و پژوهشگر: فرشته مقدم