خبر یزد - قائم مقام وزیر کشور با بیان اینکه امنیت منطقه‌ای لازمه توسعه اقتصادی کشورهای عضو اکو است، گفت: یکی از عللی که اکو در حوزه‌های اقتصادی نسبت به دیگر سازمان‌ها پیشرفت نکرده، موضوعات امنیتی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، آقای علی اکبر پورجمشیدیان با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری، اهداف و ظرفیت های چهارمین نشست وزیران کشورهای عضو اکو را تشریح کرد و به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سؤال: این اجلاس بعد از یک وقفه 15 ساله در تهران برگزار شد. چه اولویت‌هایی باعث شد که این اجلاس مجدد برگزار شود و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
پورجمشیدیان: اکو یکی از بومی‌ترین سازمان‌های منطقه‌ای منطقه غرب اوراسیای مرکزی و حتی یک بخشی از حوزه قفقاز است که تقریباً بیش از 60 سال است که قدمت دارد. در طول دوران تاریخ خود فراز و نشیب‌هایی را داشته است، بعضی از وقت‌ها جدی‌تر گرفته شده است و بعضی از وقت‌ها یک مقدار رکود داشته است. اساس کار اکو یک کار اقتصادی است یک سازمان اقتصادی در کنار حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی ترانزیت و حمل و نقل برای کشورهای منطقه است. بحثی که به وزرای کشور و وزرای امور داخلی کشورهای منطقه مربوط می‌شود، موضوعات امنیتی است. یعنی بحث اقتصاد، توسعه و امنیت مثل دو روی یک سکه هستند. برداشت من است این است که در طول سالیان گذشته بعضی از وقت‌ها کار اقتصادی اکو رکود داشته است، با توجه به حجم گسترده‌ای که از جمعیت و کشور و جغرافیا یک مساحت شاید نزدیک به 8 میلیون کیلومتر مربع مساحت جغرافیای کشورهای الان عضو اکو است و جمعیتی حدود 500 میلیون نفر جمعیت کشورهای عضو اکو است و اگر بقیه کشورهای منطقه را هم حساب کنیم، خیلی جمعیت بیشتری می‌شود. شاید یکی از دلایلی که این سازمان در حوزه‌های اقتصادی اکو مثل بقیه سازمان‌ها پیشرفت نکرده است، مربوط به طول عمر آن و موضوعات امنیتی باشد. یعنی ما در منطقه و بین کشورهای عضو اکو که الان 10 کشور عضو دارد، خیلی از کشورهای دیگر هم علاقه دارند و شرکت می‌کنند، همین امروز کشور عراق در سطح معاون وزیر حضور داشت، کشور عمان در سطح وزیر کشور حضور داشت. این نشان می‌دهد که این سازمان، سازمان بسیار مهمی است. اما تصور من این است که ما یک مشکلات امنیتی مشترکی با این کشورها داریم. در حوزه مرزها، در بعضی از ناامنی‌ها در منطقه، در حوزه قاچاق مواد مخدر، قاچاق کالا، قاچاق سلاح، قاچاق انسان، مهاجرت‌های غیرقانونی و موضوع تروریست، اینها موضوعاتی است که بر آن حوزه اقتصادی اکو تأثیر می‌گذارد؛ لذا آن زمان هم که وزرای کشور شروع کردند و اولین اجلاس و دومین و سومین اجلاس را برگزار کردند با این نیت بوده است که بر حوزه امنیت کشورهای منطقه تأثیر مثبتی بگذارند. این به هر دلیلی حدود 15 سالی وقفه افتاده بود که با توجه به شرایطی که امروز ما داریم، اولاً موضوعات اقتصاد در منطقه، تحریم‌هایی که در منطقه شاهد آن هستیم، فقط شامل ایران هم نیست، بعضی از کشورهای دیگری در منطقه داریم که تحریم شامل آنها هم شده است و مشکلات اقتصادی و تهدید‌های نظامی که داریم. تهدیدی که در حوزه مسائل نظامی، خصوصاً تهدید‌های اخیری که بعضی از آنها هم اجرایی شد، کشورهای منطقه را به این سمت برده است که یک مقداری به حوزه خودشان بیشتر توجه کنند. هم در حوزه امنیت، همکاری امنیتی و هم در حوزه اقتصادی؛ لذا ما وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفتند برای اینکه شرایط اقتصادی و فرهنگی اکو بهتر از چیزی که الان است بشود، اجلاس وزرای کشور را بعد از 15 سال به ابتکار جمهوری اسلامی ایران برگزار کنیم که بحمدالله ظرف امروز و دیروز دو روز این اجلاس، دیروز در سطح معاونان وزرای کشور و کارشناسان و برخی از سازمان‌های منطقه‌ای مثل سازمان اکو که دفتر سازمان در تهران است، دیروز جلسه کارشناسی در سطح معاونین وزراء را داشتیم، امروز جلسه اصلی وزرای کشورهای عضو اکو را داشتیم. با این نیت که یک شرایطی را از لحاظ امنیتی برای منطقه فراهم کنیم که در سایه این امنیت موضوعات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تجارت بتواند رونق بیشتری بگیرد.
سؤال: چه تصمیم‌های مهمی گرفته شده است؟
پورجمشیدیان: در حوزه‌های مختلف تصمیم گیری شده است، کشورها خیلی فعال شرکت کردند، همه کشورهای عضو آمدند، 5 کشور در حد وزیر شرکت کردند، بقیه کشورها در سطح معاونان وزیر و قائم وزراء شرکت کردند. این نشان می‌دهد که این برای کشورهای منطقه مهم است و اکو دارد جایگاه خودش را در منطقه پیدا می‌کند. البته موضوعات زیادی مورد بحث قرار گرفت. موضوع تروریست از موضوعات مشترکی است که ما با آن مواجه هستیم، تصمیم‌های خوبی در بحث تروریسم در حوزه اطلاعات یعنی تبادل و تعامل اطلاعاتی بین دستگاه‌های اطلاعاتی کشورهای عضو بنا شده است که به صورت جدی‌تر برقرار شود، یک بازنگری در حوزه امنیت کشورهای منطقه و کشورهای عضو اکو انجام شود. در حوزه مقابله با انواع قاچاق خصوصاً قاچاق مواد مخدر، کالا، قاچاق انسان که در منطقه متأسفانه خیلی رونق دارد، بنا شده است به صورت جدی در حوزه اطلاعاتی و حوزه‌های عملیاتی تعامل‌های خوبی انجام شود و بعضی از کار‌ها به صورت مشترک قرار است که اقدام شود. در حوزه مرزها و امنیت مرزها و جاده‌های مرزی و مسیر‌های ترانزیت کالا، همه کشورها مصمم هستند که تجارت منطقه رونق بگیرد و تبادل و تعامل حوزه‌های اقتصادی، در این خصوص هم قرار است که مرزبان‌های کشور کار‌های خوبی انجام بدهند. در حوزه مسائل پلیسی همانطور که در پیشنهاد‌های رئیس جمهور هم بود که اکوپل را پیشنهاد دادند، الان یک ظرفیتی به نام اینترپل در کل دنیا داریم که دارد استفاده می‌شود. پیشنهاد اکوپل از این جهت است که توجه ویژه‌ای در حوزه کشورهای منطقه شود، استقبال خوبی شده است، قرار شده است روی این کار کارشناسی بیشتری صورت بگیرد. یعنی در حوزه پلیس و اقدام‌های پلیسی قرار است یک تعامل نزدیکی برقرار شود. در حوزه آموزش مسائل امنیتی، آموزش مسائل پلیسی و انتظامی، بعضی از کشورهای منطقه هستند مثل ایران که ظرفیت بسیار بالایی در حوزه مسائل آموزش پلیسی دارند، ترکیه این ظرفیت را دارد، پاکستان این ظرفیت را دارد که اینها جزء بنیانگذاران اکو هم هستند. قرار است که در حوزه‌های آموزشی هم یک تعامل خوبی بین مراکز آموزشی و پلیس برقرار شود که از این جهت یک هم هم زبانی و هم نگاهی در حوزه‌های انتظامی و مرزی ان شاالله به وجود بیاید. موضوع جرائم سایبری که الان جرائم سایبری هیچ مرزی ندارد و بسیاری از کشور‌هایی که شرکت کردند همه نسبت به جرائم سایبری نگرانی از جهت جرائمی که در حوزه هوش مصنوعی و مسائل هوشمند داریم قرار است در دستور کار کشورها باشد و بعد از این رونق دوباره‌ای که حوزه کار اکو گرفته است و در حوزه امنیت هم با ابتکار ایران ورود کرده‌ایم، در این حوزه هم قرار است که کار شود و جرائم سازمان یافته که از مواردی است که به صورت مشترک همه کشورها نسبت به آن بحث دارند.
سؤال: این تصمیم‌هایی که اشاره کردید، چطور می‌توانند جنبه اجرایی پیدا کنند؟
پورجمشیدیان: یکی از کار‌هایی که ما از قبل در حوزه کشورهای منطقه شروع کرده‌ایم و این مصوبات امروز اکو می‌تواند آن را تقویت کند، تشکیل کارگروه‌ها و کمیته‌های امنیتی بین کشورها است. تا الان ما کارگروه‌های دوجانبه را مشخصاً کشور خودمان و کشورهای همسایه و برخی از کشورهای منطقه و حتی کشور‌هایی که با ما فاصله دوری دارند، اما تعاملات آنها با ما زیاد است مثل چین، ما کارگروه‌های امنیتی را تشکیل دادیم. در کارگروه‌های امنیتی همه این موضوعاتی که من در موضوعات مسائل امنیتی و اطلاعاتی اشاره کردم، به صورت جدی بحث و تصمیم گیری می‌شود. یعنی آنچه که امروز در اجلاس وزرای کشور تصویب شده است در آن کارگروه‌ها جنبه اجرایی پیدا می‌کند. فردا ما کارگروه امنیتی مشترک با کشور ترکیه را در سطح معاونان وزیر و کارشناسان داریم. این می‌تواند در آینده مثل پلیس اکو، اگر پلیس راه بیفتد، همه کشورها در این دخیل می‌شوند. اما آنچه که تا الان انجام شده است، تعاملات دوطرفه است. این مصوبات امروز می‌تواند زمینه تعاملات مشترک چندجانبه را هم فراهم کند که با آنهایی که در حوزه‌هایی با هم مشترک هستیم را بتوانیم اجرایی کنیم.
سؤال: بحث پول مشترک را رئیس جمهور مطرح کردند، اینها در حد آرزو است یا زمینه‌های اجرایی دارد؟
پورجمشیدیان: پول مشترک پیشنهاد ایران است، باید کار کارشناسی جدی تری روی آن انجام شود ولی می‌تواند عملی شود. مثلاً در گذرنامه ها، تسهیل عبور و مرور شهروندان کشورها، یعنی اتباع کشورها راحت‌تر بتوانند خصوصاً در حوزه‌های اقتصادی تردد داشته باشند. رئیس جمهور در ملاقات‌های دوجانبه‌ای که امروز داشتند، من حضور داشتم، به صورت جدی به اینها می‌گفتند که اروپایی‌ها این کار را انجام داده‌اند، بین خودشان پول مشترک گذاشته‌اند، شرایط مرزها را تسهیل کرده‌اند، چرا کشورهای منطقه ما و کشورهای مسلمان این کار را انجام ندهند. رئیس جمهور در این خصوص یک دغدغه جدی دارند، خصوصاً در رابطه با حل مشکلات مان. ما معتقد هستیم بسیاری از مشکلات ما در حوزه‌های اقتصادی می‌تواند با همکاری کشورهای همسایه از بستر اکو هم استفاده شود و کشورهای منطقه هم که علاقمندی نشان دادند می‌توانیم این را حل کنیم. به جای اینکه خیلی از کالا‌های مورد نیاز ما امکاناتی که مورد نیاز ما است را از جا‌های دور تهیه کنیم، از کشورهای امریکایی تهیه کنیم، از اروپا یا شرق، کشورهای همسایه ما خیلی از این چیز‌ها را دارند و می‌توانند در اختیار ما بگذارند و بالعکس ایران هم امکاناتی دارد که می‌تواند در اختیار آنها بگذارد. این به صورت جدی امروز اعتقادی است که در دولتمردان ما و شخص رئیس جمهور و وزیر کشور به وجود آمده است و معتقد هستیم که از این بستر اکو خیلی برای این می‌توانیم استفاده کنیم.
سؤال: یکی از موضوعاتی که در لایه‌های پایین‌تر می‌تواند این همکاری‌ها را ملموس کند، شناسایی متقابل گواهینامه‌های رانندگی در کشورهای عضو است. این چقدر پیشرفت کرده است؟
پورجمشیدیان: گواهینامه‌ها جزو مصوبه‌های ما است. بعضی‌ها معتقد هستند که قطعی تصویب نشده است و بعضی‌ها معتقد هستند که گواهینامه دوجانبه است، مثل کاری که در عراق انجام داده‌ایم. در سفر قبلی وزیر کشور به عراق، آنجا تصویب کردیم که گواهینامه دو کشور را بپذیرند و این خیلی کمک می‌کند که اتباع ایرانی و عراقی بتوانند راحت‌تر برای زیارت و کار‌های تجاری و توریستی و درمانی بتوانند استفاده کنند. الان در سطح دوجانبه این شدنی است، ما به دنبال این هستیم که این را همه کشورها بپذیرند، بعضی از کشورها قوانین شان اجازه نمی‌داد که قرار شد بررسی بیشتری انجام بدهند.
سؤال: به نظر می‌رسد موانع جدی بر سر اجرای این تصمیم‌ها و مصوبات وجود دارد، مهمترین چالش‌های اجرایی چه است؟
پورجمشیدیان: بعضی از کشورها فرهنگ و قوانین شان موانعی ایجاد می‌کند که ما معتقد هستیم که این اجلاس اگر به صورت جدی در زمان‌های مقرر خودش یعنی حداقل سالی یک بار یا دو سال یک بار تشکیل شود، این مصوبات به فراموشی سپرده نخواهد شد و قطعاً قرار شد که در حوزه‌های کارشناسی جدی‌تر پیگیری کنیم.
سؤال: اشاره کردید به حضور عراق و عمان که عضو اکو نیستند، اما در اجلاس در سطح وزیر یا معاون وزیر شرکت کردند. به نظر می‌رسد آن چتر امنیتی که در اجلاس دنبال می‌شد، به کشورهای حوزه منطقه ما دارد گسترش پیدا می‌کند. آنها استقبال شان از این اتفاق چه است و برای عضویت در آن چقدر علاقمند هستند؟
پورجمشیدیان: من معتقد هستم به رغم همه تبلیغاتی که دشمنان می‌کنند، همچنان ایران در منطقه محوریت دارد، به عنوان محور امنیت منطقه، محور تعاملات، محور تجارت در منطقه و حوزه‌های مختلف نقش محوری ایران یک نقش غیرقابل انکار است. یعنی در حوزه رسانه و تبلیغات و جنگ روانی این نقش را نمی‌توانند هم جغرافیای ما، هم شرایط ثبات کشور ما، استقلال کشور ما، اینها مسائلی است که همه کشورهای منطقه را علاقمند می‌کند که از این جهت با ایران تعامل داشته باشند. خصوصاً در زمینه امنیت منطقه‌ای که همه کشورها اتفاق نظر دارند که ما نمی‌توانیم به تنهایی برای کشورهایمان ایجاد امنیت کنیم. یعنی ایران به تنهایی نمی‌تواند، به همین ترتیب ترکیه این را کار را نمی‌تواند بکند، پاکستان نمی‌تواند و بقیه کشور‌هایی که از آسیای میانه و حوزه قفقاز الان در اکو هستند، هیچکدام به تنهایی نمی‌توانند امنیت را ایجاد کنند.
ادامه دارد...