خبر یزد - ایسنا /افزایش سطح یک مولکول خاص که با افزایش سن کاهش می‌یابد، باعث می‌شود که حافظه و عملکرد مغز در مدل‌های بیماری آلزایمر (AD) بازیابی شود و این کار را نه تنها از طریق بهبود متابولیسم انرژی، همان‌طور که پیش‌تر تصور می‌شد، بلکه با اصلاح خطاهای برش آران‌ای که صدها ژن حیاتی برای سلامت نورون‌ها را مختل می‌کنند، انجام می‌دهد.
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان از دانشگاه اسلو (UiO)، بیمارستان دانشگاهی آکرشوس (Ahus) در نروژ، دانشگاه جینان در چین و دانشگاه مینهو در پرتغال، سازوکاری را کشف کرده‌اند که توسط متابولیت طبیعی نیکوتینامید آدنین دی‌نوکلئوتید اکسیدشده (NAD⁺) هدایت می‌شود و می‌تواند از مغز در برابر آسیب‌های پیشرونده‌ی آلزایمر محافظت کند.
بازار ![]()
به نقل از نیواطلس، در بیماری آلزایمر، فرآیند برش آران‌ای که به سلول‌ها می‌گوید چگونه پروتئین‌ها را بسازند دچار اختلال می‌شود و پروتئین‌های معیوبی تولید می‌کند که مرگ غیرقابل برگشت نورون‌ها را تسریع می‌کنند. پژوهشگران کشف کردند که NAD⁺ می‌تواند این «خطاهای ویرایشی» را با عمل از طریق پروتئینی به نام EVA1C، که نحوه‌ی کنار هم قرار گرفتن پیام‌های آران‌ای را مدیریت می‌کند، اصلاح کند.
مطالعات اولیه نشان داده‌اند که مکمل‌سازی با پیش‌سازهای NAD⁺، مانند نیکوتینامید ریبوزید (NR) یا نیکوتینامید مونونوکلئوتید (NMN)، می‌تواند در مدل‌های حیوانی آلزایمر و کارآزمایی‌های بالینی اولیه، اثرات درمانی داشته باشد. اما سازوکارهای مولکولی پشت این فواید تا حد زیادی نامشخص باقی مانده‌اند.
در این مطالعه، دانشمندان با کرم‌هایی (Caenorhabditis elegans) آغاز کردند که برای تولید پروتئین سمی انسانی تاو مهندسی شده بودند. این مدل ساده و ژنتیکی به آن‌ها اجازه داد تا بررسی کنند آیا NAD⁺ می‌تواند خطاهای برش آران‌ای ناشی از تاو را اصلاح کند و ژن‌های تحت تأثیر را شناسایی نماید یا خیر.
در این کرم‌ها، افزایش NAD⁺ مشکلات مربوط به برش آران‌ای مرتبط با سن و تاو را اصلاح کرد و حرکات و رفتارهای یادگیری را بهبود داد. آن‌ها دریافتند که یک ژن به نام eva-1 (معادل انسانی آن یعنی EVA1C) تغییرات قابل‌توجهی در برش آران‌ای در ارتباط با درمان NAD⁺ نشان می‌دهد.
در مرحله‌ی بعد، در مدل‌های موش که حامل شکل جهش‌یافته‌ای از تاو بودند، دانشمندان دریافتند که صدها ژن درگیر در پردازش آران‌ای به‌ویژه ژن‌های مرتبط با برش آران‌ای دچار تنظیم نادرست شده‌اند. وقتی سطح NAD⁺ با استفاده از نیکوتینامید ریبوزید (NR) یا نیکوتینامید مونونوکلئوتید (NMN) افزایش یافت، این خطاها اصلاح شدند.
آزمایش‌های بیشتر نشان داد که خاموش‌کردن ژن eva-1 در کرم‌ها و ژن EVA1C در موش‌ها توانایی NAD⁺ در اصلاح خطاهای برش یا بهبود حافظه و رفتار را از بین می‌برد. در نمونه‌های مغزی انسان از بیماران آلزایمر، دانشمندان دریافتند که سطح پروتئین EVA1C در هیپوکامپ و قشر انتورینال که دو ناحیه از مغز مرتبط با حافظه و مراحل اولیه پیشرفت بیماری هستند، به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است.
زمانی که ژن EVA1C غیرفعال شد، این فواید از بین رفت، که تأیید می‌کند EVA1C برای محافظت عصبی میانجی‌شده توسط NAD⁺ ضروری است. این نتایج به‌عنوان هدفی جدید برای درمان آلزایمر در نظر گرفته می‌شوند و نشان می‌دهند که حفظ سطح NAD⁺ می‌تواند به حفظ حافظه و کاهش روند زوال عصبی در انسان کمک کند.