وقتی حجاب، حجاب نمی‌شود!

خبر یزد - وقتی حجاب در نگاه برخی محدودیت تلقی می‌شود، زنان یزدی ثابت کرده‌اند که می‌توان با پوششی از ایمان، به بلندای افتخار رسید.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، خیلی‌ها باور ندارند که با حجاب می‌توان به قله‌های علم و افتخار رسید. روزگاری که زنان محجبه را خانه نشین کرده بودند و جامعه جولانگاه نمایشی کالایی به نام زن و نگاه‌های هرزآلود شده بود، بودند زنانی که در آغوش خود دختران پرافتخاری را پرورش می‌دادند تا به جهان ثابت کند که حجاب، مانعی برای درنوردیدن قله‌های علم و افتخار نیست.
بانویی که علم نانو را با چادر ایرانی در جهان معرفی کرد
درخشش بانوان یزدی در عرصه‌های جهانی مرا بر آن داشت تا به سرغ چند تن از این زنان موفق بروم. کسانی که با حفظ پوشش خود در جهان را به حیرت واداشته‌اند.
یکی از این افراد بی بی فاطمه حقیر السادات، اولین بانوی رشته دکتری نانو بیوتکنولوژی در سطح کشور است. کسی که با بیش از 12 اختراع و 70 پروژه داخلی و بین المللی، در تمام کنفرانس‌ها و نشست‌های علمی چه در داخل و چه خارج از کشور چادر به سر دارد. 
او دکترای تخصصی نانومدیسین (نانو پزشکی) را از دانشگاه VUMC آمستردام هلند گرفته و تولید 3 محصول دانش بنیان، مدیر و کارآفرین نمونه سال 1397، فناور برتر هفته پژوهش سال1396، محقق پسا دکتری (مشترک ایران و هلند)، داور مجلات داخلی و بین‌المللی در زمینه نانو و گیاهان دارویی وتأیید دو محصول دانش بنیان و تأیید دانش بنیان فرمولاسیون نانویی گیاهان دارویی و مواد ماده مؤثره تنها گوشه‌ای فعالیت‌های علمی این بانوی یزدیست.
از یزد تا آمستردام
حضور در عرصه‌های بین المللی برای برخی مساویست با برداشتن حجاب، اما بانوی یزدی با اراده و ایمان خود ثابت کرد که حتی با حجاب برتر یعنی چادر هم می‌توان چشم جهانیان را خیره کرد.
بی بی فاطمه حقیر السادات که مادر 4 فرزند نیز هست در باره‌ی تحصیل خود در هلند می‌گوید: در سال2018 توانستم از دانشگاه آمستردام هلند مدرک دکترای تخصصی کسب کنم و پایان‌نامه‌ام به عنوان یکی از پایان‌نامه‌های برتر اروپا شناخته شود.
او می‌افزاید: در اروپا رسم است که از هر پایان‌نامه سه، چهار مقاله ISI در می‌آید، اما پایان‌نامه من به صورتی بود که 10 مقاله از آن استخراج شد. خروجی آن تولید یک دارو برای درمان سرطان بود.
یزد، خاستگاه زنان دانشمند؛ از 2 درصد برتر جهان تا مخترعان جوان
در دیار دارالعلم یزد، زنانی دیگر مانند فاطمه حقیر السادات قد برافراشته‌اند که با اراده‌ای پولادین، علم، نوآوری و عشق به وطن را در هم آمیخته‌اند. از دانشمندانی که در فهرست 2 درصد برتر جهان قرار دارند تا مخترعانی که ماندن در ایران را بر مهاجرت ترجیح داده‌اند؛ اینان بانوانی هستند که شایسته عنوان «سرمایه‌های ماندگار یزد‌ند.
یکی یگر از این بانوان، بی بی فاطمه میرجلیلی، بانوی دانشمندی که از شیمیدانان موفق ایران و جزء دانشمندان 2 درصد برتر جهان است.
او که بیش از 260 مقاله و پژوهش بین المللی دارد و تاکنون بیش از 20 دانشجو را در رشته دکتری فارغ التحصیل کرده است می‌گوید: با اینکه می‌توانستم در خارج از کشور ادامه تحصیل دهم و یا آنجا تدریس کنم، اما به خاطر سربلندی کشورم، ماندم تا برای ارتقا سطح علمی کشور و آموزش نیرو‌های جوان و با استعداد کشورم، خدمت کنم.
فاطمه سادات آیتیان نیز یکی دیگر از سرمایه‌ها و نخبه‌های استان یزد است که علیرغم چاپ مقالات مختلف و ثبت بیش از 10 اختراع در زمینه‌های گوناگون، زندگی در ایران و یزد را به مهاجرت ترجیح داد و سعی کرد وظیفه خود را نسبت به این خاک به جا آورد.
آیتیان می‌گوید: فعالیت خود را از سال 99 در زمینه مالکیت فکری شروع کردم و هم اکنون در زمینه ثبت اختراع، برند‌ها، طرح‌های صنعتی و نشان جغرافیایی فعالیت دارم.
او، دبیر و مسئول دبیرخانه شورای مالکیت فکری استان یزد، مدیریت دفتر مالکیت فکری بنیاد نخبگان استان یزد، مشاور مالکیت فکری و امور دانش بنیان پارک علم و فناوری یزد، مدیر داخلی مرکز فناوری و نوآوری یاران و همچنین مدیریت بیش از 60 پروژه ثبت اختراع را در رزومه خود دارد.
یزد؛ خاستگاه ستاره‌های زن ورزش ایران در رشته‌های المپیکی و جهانی
در میدانی بزرگ، چون المپیک که مدال‌آوری برای تیراندازان ایرانی رؤیایی دوردست به نظر می‌رسید، مبینا فلاح با کمانی از امید به میدان رفت و با 11 پله صعود، نام ایران و یزد را بار دیگر بر سر زبان‌ها نشاند.
با او که تنها نماینده تیراندازی باکمان در المپیک 2024 بود هنگام تمرین هم صحبت شدم.
مبینا فلاح آن روز‌های پر امید و پر هیجان را برایمان توصیف می‌کند و می‌گوید: تیم ملی تیراندازی با کمان ایران در این دوره از بازی‌ها تنها با یک نماینده راهی پاریس شد. مدال آوری در این رشته برای ورزشکاران ایران آنهم در میدانی بزرگی، چون المپیک تقریبا شبیه به رویا بود.
او که توانست رتبه بیست و هشتم را در این دوره از رقابت‌ها کسب کند ادامه می‌دهد: خوشبختانه توانستم بعنوان نماینده ایران در رشته تیر و کمان با 11 پله صعود جایگاه ایران را که پیش از این رده 39 آقایان و بانوان بود ارتقا دهم.
فاطمه ادبی، ورزشکار شایسته اردکان در رشته دوومیدانی، نجمه سازنجیان و شیدا عالمی در شمشیر بازی، فرشته اقتاری در رشته اسکوواش و ریحانه شیخیان و یگانه غریب گشته در رشته کشتی آلیش نیز تنها چند تن از بانوان ورزشکار یزدی هستند که در عرصه‌های ملی و جهانی خوش درخشیده‌اند.
درخشش زنان یزدی در کسوت مدیریت
اما شنیدن نام بانوانی که در عرصه‌های مدیریتی استان فعالیت کرده بوند نیز برایم جالب بود.
بانوان استان یزد که جزء مذهبی و سنتی‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شوند توانسته‌اند در دوران انقلاب اسلامی به عرصه‌های کلان مدیریتی استان برسند که خط بطلانی بر تمام ادعا‌های پوچ و توخالی غرب است که مدعی عدم رشد و شکوفایی بانوان در جامعه مذهبی هستند.
تنها برای نمونه به برخی از مدیران زن که در دوره‌های مختلف در پست‌های مدیریتی استان مشغول بوده‌اند اشاره می‌کنم تا مثال نقضی باشد در رد ادعا‌های پوچ و توخالی که رسانه‌های غربی اعلام می کنند.
- معاون استاندار یزد از میان جامعه بانوان
اکرم فداکار از بانوان تحصیل کرده و نخبه استان یزد بوده که در مدارس استعداد درخشان استان تحصیلات خود را پیگیری و در سطح استان نیز مسئولیت‌های متعددی از جمله مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، ارتباطات و امنیت استانداری و معاون پشتیبانی و نیروی انسانی استانداری یزد را در کارنامه خود دارد وی از جمله بانوان توانمندی است که توانسته با تلاش و پشتکار در یک بستر مناسب که در سطح جامعه اسلامی برای وی مهیا شده رشد کرده و به جایگاه‌های کلان مدیریتی استان برسد.
وی هم اکنون نیز مسئول پیگیری‌های ویژه استاندار در حوزه دانش بنیان است.
- برنامه ریزی برای کودکان یزدی در دستان یک زن
عالیه قوامی از بانوان توانمند یزدی است که کار در حیطه فرهنگی را از سن 17 سالگی آغاز کرده و سال‌ها عمر کاری خود را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و عرصه‌های مدیریتی استان سپری کرده است.
قوامی در تیرماه سال 1371 در سن 17 سالگی کار در کانون را با سمت مربی فرهنگی کلید زد و اکنون در سن 47 سالگی برصندلی مدیرکلی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان یزد تکیه زد.
- رئیس بیمارستان هم یک زن یزدی شد
دکتر مرضیه فیصل دارای مدرک دکترای حرفه‌ای است که در حال حاضر بر صندلی ریاست یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین بیمارستان‌های استان یزد که به قطب پزشکی کشور مشهور است تکیه زده و توانسته با مدیریت و توانمندی خود به خوبی از پس مدیریت آن برآمده و منشا خیر و برکات فراوان برای مردم استان یزد و دیگر استان‌های همجوار باشد.
مدیریت خانم فیصل در استانی که تعداد پزشکان توانمند آن قابل توجه است و تعداد مراجعان بیمار فراوان، بسیار قابل توجه است.
- یک زن بخشدار بفروئیه
فخرالسادات آقایی میبدی دارای مدرک کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی است و از سال 97 تا به حال به عنوان کارشناس امور اجتماعی و فرهنگی در شورای‌های فرهنگ عمومی، سلامت، آسیب‌های اجتماعی و امور مرتبط دیگر در فرمانداری فعالیت داشته و در حال حاضر از سال 98 تاکنون به عنوان بخشدار بفروئیه شهرستان میبد مشغول به فعالیت می‌باشد.
این افراد تنها بخشی از بانوان مدیر و توانمند استان یزد هستند که به عنوان نمونه‌ای از تعداد قابل توجه مدیران زن استان می‌باشند و اگر فرصت و امکان بیان وجود داشت می‌توان به مدیر آموزش و پرورش ناحیه 1 آموزش و پرورش استان، ریاست سازمان محیط زیست استان، مدیرنهاد کتابخانه‌های استان یزد، رئیس دانشگاه آزاد یزد، رئیس بیمارستان مجیبیان، بخشدار عقدا و ... نیز اشاره کرد.
شاعری که پرنده خیال شعر را تا کرانه‌های جهانی پرواز داد
وقتی برای پوشش خبری مراسم شب حافظ دعوت شدم عالیه مهرابی، بانوی شاعر و ادیب یزدی، از چهره‌های شاخص فرهنگ و هنر استان که توانسته با کسب رتبه‌های برتر ملی و بین‌المللی، نام یزد را در عرصه شعر و ادب مطرح کند را دیدم.
به سراغش رفتم؛ او که اکنون مشاور فرهنگی استانداری یزد است می‌گوید: حدود ٢0سال است که با شعر زندگی میکنم و دستاورد این زندگی شاعرانه ٧مجموعه شعر تالیفی و 15مجموعه شعر گردآوری است.
در مورد کتابهایش پرسیدم و او جواب داد: اولین کتاب خود را با عنوان «به رنگ آتش» در سال 82 به چاپ رساند م و پس از وقفه 9 ساله دومین کتاب با عنوان «مسافران کوپه صبح» در سال 1390 منتشر و به چاپ کردم.
وی می‌گوید: در ادامه کتاب «گریه‌های شمع، خنده‌های باد» در سال 92 به چاپ رسید، این کتاب هم کاندید جایزه سال قلم زرین شد. در سال 94 توانستم کتاب‌های «به امضای گل سرخ»، «خوشه‌های مینیاتوری» و «قلمدان‌های فیروزه» را به چاپ برسانم و خوشبختانه قلمدان‌های فیروزه کتاب برگزیده سال آستان قدس رضوی شد.
مهرابی با اشاره به چاپ کتاب «آنیماه» بیان می‌کند: مدتی به عنوان مسئول انجمن شعر بسیج هنرمندان فعالیت داشتم و ارتباط خوبی با هنرمندان استان شگل گرفت تا اینکه اتفاق مبارکی در سال 1400 برایم رقم خورد و آنیماه برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی شد.
این چهره‌ی فرهنگی می‌گوید: کسب رتبه اول جشنواره بین المللی فجر و چهره برتر هنر انقلاب را از افتخاراتی است که در کنار انتشار و چاپ کتابهایم داشته‌ام.
او ادامه می‌دهد: بانوان بویژه بانوان یزدی پتانسیل‌های بسیار خوبی دارند و می‌توانند در عرصه‌های مختلف علمی، پژوهشی، ادب و هنر و ... در سطح ملی و بین‌المللی درخشیده و حرف برای گفتن داشته باشند به‌ویژه اینکه حجاب هم هیچ‌گونه منافاتی با فرهنگ، هنر و ادب ندارد و یک زن محجبه می‌تواند در رشته خودش بهترین باشد.
زنان یزدی پرچمداران کار آفرینی
یزد امروز نه‌تنها به‌عنوان الگوی کارآفرینی برای دیگر استان‌ها شناخته می‌شود، بلکه به گفته معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری، «پایتخت زنان کارآفرین ایران» لقب گرفته است. زنانی که با پشتکار، دانش و خلاقیت، کسب‌وکار‌های موفقی را پایه‌گذاری کرده‌اند و امروز نقش چشمگیری در رشد بخش خصوصی استان و معرفی الگو‌های ملی و بین‌المللی ایفا می‌کنند.
گرچه زنان کار آفرین یزدی کم نیستند، اما مجال هم نشینی با چند از آنان برایم فراهم شد.
- طلبه‌ای کار آفرین که از «هیچ» به همه‌چیز رسید
در میان زنان موفق یزدی، نام خانم زارع خورمیزی از مهریز بیش از همه به چشم می‌خورد؛ طلبه رشته اخلاق و مبلغ دینی که با راه‌اندازی کارگاه تولید روغن و شیره انگور و انجیر، مسیر تازه‌ای را آغاز کرد و امروز کارگاهی فعال دارد که 10 طلبه در آن به‌طور مستقیم مشغول کار هستند. او از بانوانی است که با اتکا به توانایی‌های خود توانسته الگویی الهام‌بخش در شهرستان باشد.
- بانویی پیشتاز در کشاورزی نوین
زهرا سلطان‌پناه دیگر بانوی موفق استان است؛ کارآفرینی که با اراده و پشتکار مثال‌زدنی توانسته در حوزه منابع طبیعی و کشاورزی خوش بدرخشد و به‌عنوان یکی از کارآفرینان برتر یزد شناخته شود. فعالیت‌های گسترده او در تولیدات کشاورزی، توانسته فرصت‌های شغلی و تولیدی جدیدی در منطقه ایجاد کند.
- کارآفرینی از دل آب‌های سرد مروست
در حوزه شیلات نیز صدیقه فلاحتی یکی از چهره‌های برجسته کارآفرینی در مروست است. او با ایجاد 9 استخر هشت‌ضلعی با ورودی و خروجی مستقل، پرورش ماهی سردابی قزل‌آلا را با استاندارد‌های حرفه‌ای دنبال می‌کند. این بانوی پرتلاش علاوه بر شیلات، در بخش باغداری نیز فعال است و محصولاتی مانند کشمش سایه‌خشک، آبغوره، سرکه، شیره انگور (دوشاب)، برگه زردآلو و اناردانه را تولید و فرآوری می‌کند.
تجربه این بانوان نشان می‌دهد که زنان یزدی با تکیه بر دانش، پشتکار و خلاقیت، توانسته‌اند نقش مؤثری در اقتصاد استان ایفا کرده و الگو‌هایی موفق برای نسل جوان باشند. کارآفرینی در یزد امروز به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند الگوی ملی برای توانمندسازی و پیشبرد نقش اقتصادی زنان در کشور باشد.
آزادی امروز زنان ایرانی، ثمره ایستادگی زنان دیروز
در حالیکه به عنوان یک زن به وجود بانوان فرهیخته، هنرمند و کارآفرین و ورزشکار موفق سرزمینم به خود می‌بالیدم و غرق احساس شده بودم یادآوری سخنان فخرالسادات میرهدایی، بانوی مبارز انقلابی و خواهر شهید مرا به خود آورد.
در دیداری که با او داشتم خاطرات دوران پهلوی را برایمان تعریف کرد، دورانی که دختران و زنان برای حفظ حجاب خود مجازات می‌شدند.
میرهدایی یکی از تلخ‌ترین تجربه‌های دوران تحصیلش را چنین روایت می‌کند: در مقطع راهنمایی معلم علوم ما مرد بود و حضور در کلاس بدون حجاب برایم سخت می‌شد. روسری‌ام را سر کردم، اما معلم با تندی برخورد کرد و به‌دلیل سرپیچی از قوانین، از کلاس اخراجم کرد.
اما این پایان ماجرا نبود. به گفته او، جلسه بعدی نیز همان اتفاق تکرار شد، با این تفاوت که این بار او را به زیرزمین مدرسه بردند و چند روز در آنجا نگه داشتند؛ روز‌هایی که حتی خانواده‌اش از محل نگهداری او بی‌خبر بودند.
این بانوی انقلابی، یکی از ویژگی‌های مهم حرکت‌های مردمی آن دوران را حضور پررنگ زنان می‌داند و می‌گوید: در راهپیمایی‌ها، زنان همپای مردان بودند. اما برای حفظ امنیت بانوان، مردان در جلو و پشت سر و حتی دو طرف جمعیت زنجیره انسانی تشکیل می‌دادند تا هیچ آسیبی متوجه زنان نشود.
میرهدایی سپس به وضعیت علمی کشور در دوران پهلوی اشاره می‌کند؛ دورانی که به‌گفته او پزشک ایرانی بسیار کم بود و دولت نیاز‌های درمانی را با پزشکانی از هند و فیلیپین تأمین می‌کرد. او این شرایط را با وضعیت امروز مقایسه کرده و می‌گوید: ایران از رتبه 76 علمی جهان در دوره پهلوی، امروز به رتبه 17 رسیده و استان یزد نیز طی 26 سال رتبه برتر کنکور کشور را به دست آورده است.
او سخنانش را با تأکیدی مهم به پایان می‌برد: آنچه امروز زنان ایرانی در عرصه آزادی، پیشرفت و نقش‌آفرینی اجتماعی دارند، نتیجه مقاومت و ایستادگی زنانی است که سال‌ها پیش در سخت‌ترین شرایط برای حفظ هویت و ارزش‌های خود ایستادند.
حجاب سکوی پرش زنان موفق ایرانی
اکنون حضور زنان با حجاب سرزمینم در عرصه‌های جهانی را روایت می‌کنم و در کنار فاطمه حقیرالسادات بانوی موفق یزدی، کسی که در جهان حرف‌ها برای گفتن دارد و هیچگاه چادر از سرش نیفتاد نشسته‌ام، به چادری که بر سر دارم می‌بالم.
او می‌گوید: هرگز حجاب و زن بودن مانعی برای پیشرفت او نبوده و آنچه در مسیر علمی اهمیت دارد تلاش و توانمندی است نه جنسیت.
حقیر السادات که حضور در کنفرانس‌های بین‌المللی را تجربه کرده، حجاب را مایه افتخار و احترام خود می‌داند و معتقد است زن ایرانی باید در جهان با هویت اسلامی و محجبه شناخته شود. 
او در کنار اشاره به چالش‌ها، بر لزوم همراهی همه مردم برای آبادانی کشور تأکید می‌کند؛ زنانی که مانند او نام ایران را با حجاب در مجامع جهانی به افتخار رسانده‌اند.
وقتی در موتور‌های جست‌وجوگر نامشان را که با عناوین بانوان نخبه و علمی ایرانی پیدا کنید به افراد بسیاری می‌رسید که با حجاب در کشور‌های غربی و اروپایی مشغول فعالیت و تحقیق هستند یا در مسابقات رتبه‌های برتر کسب کرده‌اند. گرچه از مجله‌ها و نشریات خارجی به‌دلیل نوع پوشش و حجابی که دارند، کمتر نام‌شان برده می‌شود، اما این بانوان باحجاب بر قله‌های افتخار جهان ایستاده‌اند.
نویسنده: مطهره دشتی