خبر یزد - معاون امور هماهنگی عمرانی استاندار یزد، با تشریح وضعیت اراضی کشاورزی و باغی استان، بر ضرورت حفظ باغات و مدیریت منابع طبیعی تاکید کرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، طلایی‌مقدم با بیان اینکه کل اراضی استان یزد حدود 7 میلیون و 450 هزار هکتار است، گفت: «از این میزان، حدود 125 هزار هکتار شامل اراضی زراعی و باغی می‌شود که 30 هزار هکتار آن اراضی زراعی و 93 هزار هکتار باغ است.»
وی با اشاره به شهرستان یزد افزود: «در این شهرستان حدود 5 هزار و 918 هکتار اراضی زراعی و باغی وجود دارد که 2 هزار و 540 هکتار آن باغ و 2 هزار و 236 هکتار اراضی زراعی زیر کشت فعال است.»
معاون استاندار تاکید کرد که بخش زیادی از حفظ باغات و محیط زیست نیازمند همراهی و مشارکت مردم است و خوشبختانه در دهه اخیر، نسل جدید توجه ویژه‌ای به محیط زیست، فضای سبز و حفظ باغات داشته است.
طلایی‌مقدم با اشاره به برنامه یزد پایدار گفت: «مصمم هستیم باغات با مساحت بیش از 500 مترمربع را حفظ کنیم و بر اساس دستورالعمل‌ها، از تغییر کاربری آن جلوگیری شود. همچنین اراضی کشاورزی و باغی خارج از محدوده شهری طبق تبصره‌های قانونی، هزینه‌های مشخصی برای خرید و فروش دارند تا مقرون به صرفه نباشد و از تخلفات جلوگیری شود.»
وی افزود: «پیشنهاد شده که هر درخت دارای پلاک و شناسنامه مستقل باشد تا هیچ گونه تغییر غیرمجاز در باغات انجام نشود. شهرداری‌ها، شورای شهر و دهیاری‌ها در این طرح مشارکت خواهند داشت تا انسجام و هماهنگی لازم ایجاد شود.»
معاون استاندار در پایان تأکید کرد: «با همکاری مردم و مسئولان، اقدامات لازم برای حفظ باغات و مدیریت پایدار اراضی استان انجام خواهد شد و این مسیر با جدیت ادامه پیدا می‌کند.»
تأکید بر حفظ کاربری اراضی زراعی و باغات استان
مدیر امور اراضی استان یزد با اشاره به قوانین مربوط به اراضی زراعی و باغ‌ها گفت: «طبق قانون تعاریف محدوده روستا و حریم شهر‌ها (1384)، هر شهر و روستا محدوده خدماتی مشخصی دارد و باغات و اراضی زراعی با کاربری کشاورزی زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی محسوب می‌شوند. قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغات (1374 و اصلاحیه 1385) حفاظت از این اراضی را وظیفه دستگاه‌های ذیربط تعیین کرده است.»
وی افزود: «در استان یزد حدود 121 هزار هکتار اراضی زراعی و باغی وجود دارد که معادل 1.2 درصد مساحت استان است. این اراضی در حریم و خارج از حریم شهر‌ها نیازمند حفاظت و مدیریت دقیق هستند.»
آغاز درباره سامانه‌های نظارتی گفت: «ما از سامانه ملی 131 و یگان حفاظت اراضی با همکاری نیروی انتظامی استفاده می‌کنیم تا تغییرات غیرمجاز کاربری اراضی زراعی و باغات شناسایی و متوقف شود. در سال 1403 حدود 1900 مورد تغییر کاربری شناسایی شد که بیش از نیمی از آن در شهرستان تفت بود؛ در حدود 1100 مورد با دستور دادستان قلع و قمع و بازگردانده شد.»
وی از کشاورزان و مالکان خواست: «هرگونه تغییر کاربری اراضی زراعی یا باغ‌ها بدون مجوز کمیسیون مربوطه ممنوع است. درخواست‌ها باید از طریق سامانه پنجره واحد زمین ثبت شود تا پس از استعلام و بررسی، مجوز لازم صادر شود.»
مدیر امور اراضی استان با بیان اهمیت زیست‌محیطی باغات تأکید کرد: «هر درخت بالغ می‌تواند سالانه بیش از 118 کیلوگرم اکسیژن تولید و گاز‌های آلاینده را جذب کند؛ همچنین تشکیل یک سانتی‌متر خاک زراعی حدود 700 سال طول می‌کشد؛ بنابراین حفظ باغات و اراضی زراعی، هم از نظر محیط زیست و هم تأمین منابع غذایی، امری حیاتی است.»
شناسنامه‌دار کردن و صیانت از باغات، راهبرد شورای شهر
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر یزد، با تشریح اقدامات شورا برای حفظ و توسعه باغات شهری گفت: «یکی از اولویت‌های کمیسیون، صیانت از باغات است. در این راستا کارگروهی ویژه تشکیل شده و هدف ما شناسایی، پلاک‌کوبی و صدور شناسنامه برای باغ‌ها است تا حفظ و مدیریت آنها تسهیل شود.»
زارع با اشاره به چالش‌های موجود افزود: «علیرغم تلاش‌ها، برخی مالکان به دلایل مختلفی از جمله کمبود آب، هزینه نگهداری و ارزش مالی زمین، اقدام به تخریب باغات می‌کنند. برای جلوگیری از این موضوع، بسته‌های تشویقی و حمایت‌های مالی و خدماتی در نظر گرفته‌ایم تا مالک باغ بتواند زمین خود را حفظ کند.»
وی درباره اقدامات شهرداری گفت: «شهرداری در برخی موارد باغ‌ها را خریداری کرده و آنها را به فضای عمومی مانند بوستان بانوان تبدیل کرده است. در کنار این، کمیته آب و منابع پایدار زیر نظر کمیسیون محیط زیست برای تأمین منابع آبی باغ‌ها تشکیل شده است.»
خانم زارع تأکید کرد: «صیانت از باغات نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف و مشارکت فعال مردم است. علاوه بر بازدارندگی قانونی، تلاش می‌کنیم با ایجاد بسته‌های تشویقی و فرهنگ‌سازی، انگیزه نگهداری باغ‌ها را افزایش دهیم.»
کاشفی، رئیس سازمان سیما و منظر شهرداری یزد، نیز گفت: «از سال 1401 شناسایی، پلاک‌کوبی و شناسنامه‌دار کردن باغات در محدوده شهر یزد آغاز شده و ادامه دارد. این اقدامات باعث شده باغداران با قوانین آشنا شوند و حساسیت بیشتری نسبت به نگهداری باغ‌ها داشته باشند. همچنین برخی باغداران به سازمان مراجعه کرده و برای دریافت خدمات حمایتی و اطلاعات قانونی اقدام کرده‌اند.»
او افزود: «تفاوت میان باغ‌های قدیمی و درختکاری خیابان‌ها باعث ایجاد نگاه دوگانه‌ای در مردم می‌شود و هدف ما، هماهنگی اقدامات و حمایت عملی از باغداران است.»